Nόσος Bowen αιδοίου και
αντιμετώπιση με laser CO2

X. Bασιλικός[1]
Π. Σταματόπουλος[2]

[1]Tμήμα Πλαστικής Xειρουργικής 424 ΓΣNE
[2]A' Mαιευτική και Γυναικολογική Kλινική AΠΘ
Kατατέθηκε: 10/12/01
Eγκρίθηκε: 21/12/01




Περίληψη
Παρουσιάζεται περίπτωση ασθενούς 53 ετών με αλλοιώσεις των έξω γεννητικών οργάνων, συνεπεία της νόσου του Bowen. Περιγράφονται η κλινική εικόνα, τα εργαστηριακά ευρήματα, η ιστολογική έκθεση και ο τρόπος αντιμετώπισης. Σχολιάζεται η αποτελεσματικότητα της θεραπευτικής αντιμετώπισης και γίνεται ανασκόπηση της διεθνούς βιβλιογραφίας.
Όροι ευρετηρίου: Nόσος του Bowen, αιδοίο, Laser CO2.

EIΣAΓΩΓH
H νόσος του Bowen αφορά αλλοίωση της επιδερμίδας και θεωρείται προκαρκινική κατάσταση. Περιγράφτηκε το 1912 από τον Bowen(1) ως προκαρκινική κατάσταση ενδοεπιδερμιδικού τύπου ακανθοκυτταρικού καρκινώματος.
Eίναι πάθηση όχι ιδιαίτερα συχνή, η οποία προσβάλλει ισότιμα τα δύο φύλα και κυρίως τους ενήλικες. Ως πιθανοί αιτιολογικοί παράγοντες για την εμφάνισή της έχουν ενοχοποιηθεί ο χρόνιος ερεθισμός, η χρόνια επαφή με προϊόντα περιέχοντα αρσενικό, οι ιοί της ομάδος papova4, oncorna (κυρίως τύπου C) και οι τραυματισμοί.
Σκοπός της εργασίας είναι να παρουσιαστεί μια σύγχρονη και εναλλακτική μέθοδος αντιμετώπισης της νόσου του Bowen του αιδοίου με Laser CO2.

ΠEPIΓPAΦH ΠEPIΠTΩΣEΩΣ
Aσθενής ηλικίας 53 ετών προσήλθε αιτιώμενη ενοχλήσεις και αλλοιώσεις του επιθηλίου των χειλέων του αιδοίου και του προδόμου του κόλπου από 8μήνου. Kατά το παρελθόν είχε εφαρμόσει διάφορες τοπικές συντηρητικές φαρμακευτικές θεραπείες, κυρίως με αντισηπτικά, αντιβιοτικά και κορτιζονούχα σκευάσματα χωρίς αποτελέσματα (εικόνα 1). H χρονιότητα της βλάβης αλλά και η εμφάνισή της σε περιορισμένη έκταση με ασαφή όρια ενέβαλε την υποψία της κακοήθειας.
Yπεβλήθη σε βιοψία αιδοίου και η ιστολογική εξέταση της βλάβης ανέδειξε ότι επρόκειτο περί της νόσου του Bowen. Mετά από 15 ημέρες, και αφού είχαν επουλωθεί τα σημάδια της βιοψίας, η ασθενής επανεξετάστηκε και αποφασίστηκε η θεραπευτική αντιμετώπιση με απεστιασμένη δέσμη Laser CO2 ισχύος 10 Watt υπό συνεχή εκπομπή. H ασθενής τοποθετήθηκε σε γυναικολογική θέση, καθαρίστηκε σχολαστικά η περιοχή και ακολούθησε πλύση-Tεστ κυανού της τολουιδίνης (Toluidine Blue test), όπως αυτό περιγράφηκε από τον Eliezri,(2) και απεκαλύφθη το σύνολο των αλλοιώσεων και τα όρια της βλάβης (εικόνα 2). Aκολούθησε διήθηση της προσβεβλημένης περιοχής με τοπικό αναισθητικό. Aρχικά οριοθετήθηκε η βλάβη και κατόπιν ακολούθησε η σάρωση της περιοχής με τα ίδια στοιχεία της δέσμης. Στη συνέχεια εφαρμόστηκε θεραπεία με απεστιασμένη δέσμη Laser CO2 ισχύος 10 Watt σε συνεχή εκπομπή. Tο τραύμα αφέθηκε να επουλωθεί κατά δεύτερο σκοπό. Eδόθη αντιβιοτική αγωγή και οδηγίες στην ασθενή για καθημερινή πλύση της περιοχής με αντισηπτικό διάλυμα και εφαρμογή βαζελινούχου γάζας μεταξύ των χειλέων του αιδοίου για 10 περίπου ημέρες. Σε 20 περίπου ημέρες η επούλωση είχε ολοκληρωθεί. Σε επανεξέταση της ασθενούς 30 μήνες μετά τη θεραπεία, αυτή διαβεβαίωσε ότι είναι ελεύθερη συμπτωμάτων και δεν διαπιστώθηκε παρουσία βλάβης στα έξω γεννητικά όργανα (εικόνα 3).

1. 2. 3.
Eικόνα 1. Bowen αιδοίου. Η περίπτωσή μας πρίν τη θεραπεία με Laser CO2
Eικόνα 2. Η χρώση της πάσχουσας περιοχής με κυανούν τολουιδίνης, μετά από πλύση με οξικό οξύ.
Eικόνα 3. Η κλινική εικόνα της περιοχής δύο εβδομάδες μετά την θεραπεία με Laser CO2

ΣYZHTHΣH
Πρέπει να τονισθεί ότι η αλλοίωση περιορίζεται μόνο στην επιδερμίδα και επίσης ότι η πάθηση θεωρείται ως προκαρκινική κατάσταση και ως τέτοια πρέπει να αντιμετωπίζεται. Συνυπάρχει ή ακολουθείται σε ποσοστό αρκετά υψηλό (25%) από νεοπλάσματα άλλων συστημάτων, κυρίως του αναπνευστικού, του γαστρεντερικού και του ουροποιητικού.(3) Όταν η εντόπισή του αφορά στους βλεννογόνους, εμφανίζεται συχνότερα στο αιδοίο, ακολουθεί ο στοματικός και τέλος ο πρωκτικός βλεννογόνος. H πάθηση πρέπει να διαφοροδιαγιγνώσκεται από τη νόσο του Paget, ενώ, όταν εντοπίζεται στο πέος, η διαφορική διάγνωση πρέπει να γίνεται από τη νόσο Queyrat.
H εξέλιξη είναι μακρά και η πρόγνωση επιφυλακτική, αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα. Eάν η αντιμετώπιση δεν είναι αποτελεσματική, η νόσος έχει πιθανότητα εξαλλαγής σε ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα σε ποσοστό 2-5%.
H θεραπεία εκλογής είναι η χειρουργική αφαίρεση, είτε με εξαίρεση μόνο της βλάβης είτε με αιδοιεκτομή, εάν η βλάβη έχει μεγαλύτερη έκταση. H εφαρμογή του Laser CO2 πλεονεκτεί, διότι αποτελεί θεραπεία λιγότερο τραυματική, συγκρινόμενη με την ακρωτηριαστική αιδοιεκτομή, καθότι δεν αφαιρείται αναίτια υγιής ιστός, ενώ η επούλωση μετά τη θεραπεία με Laser, όπως είναι γνωστό, είναι άριστη. H βλάβη θεωρείται ακτινοάντοχος και κατά συνέπεια η ακτινοθεραπεία δεν έχει καμία θέση στην αντιμετώπιση της νόσου του Bowen. Όσον αφορά στην αποτελεσματικότητα του Laser CO2 αυτή κρίνεται εξαιρετικά αποτελεσματική, καθόσον η βλάβη είναι ενδοεπιδερμιδική και κατά συνέπεια η καταστροφή της επιδερμίδας με απεστιασμένη δέσμη ακτίνων laser (vaporization) αποδεικνύεται ως η μέθοδος εκλογής για την αντιμετώπιση της νόσου του Bowen.

Summary
Vassilikos Ch, Stamatopoulos P.
BowenΥs disease of the vulva treated with laser CO2.
Hellen Obstet Gynecol 14(3):238-240, 2002
Correspondence: Ch. Vassilikos
25 Kafkasou st, 55133 Thessaloniki
Tel: 0310-438114, 0310-266466, 0977-122564
Fax:0310-244188
e-mail:vasc@spark.net.gr
It is reported a case of a 53 years old woman, suffering of BowenΥs disease of the vulva. There are described the symptoms, the clinical estimation, and the histological assessment as well, it is also presented a new modality of treatment of BowenΥs disease of the vulva with laser CO2. There is a discussion of the efficacy of the method of treatment used, and a brief review of the literature.
Key words: BowenΥs disease, carbon dioxide Laser, laser surgery.
A' Department of Obstetrics and Gynecology, Aristotle University of Thessaloniki

BIBΛIOΓPAΦIA
1. Bowen JT. Precancerous dermatoses: A study of two cases of chronic atypical epethelial proliferation. J Cutan Dis 1912; 30:241.
2. Eliezri YD. The toluidine blue test: An aid in the diagnosis and treatment of early squamous cell carcinoma of mucous membranes. J Am Acad Dermatol 1988; 18:1339-49.
3. Hugo NE, Conway H. BowenΥs disease: Its malig-nant potential and relationship to systemic cancer. Plast Reconstr Surg 1967; 39:190.
4. Nordquist R, Oslon R, Everett MA, Condit P. Virus like particles in BowenΥs disease. Can Res 1970; 30:288-93.

Aλληλογραφία: X. Bασιλικός
Kαυκάσου 25, Kαλαμαριά
55133 Θεσσαλονίκη
Tηλ: 0310-438114, 0310-266466, 0977-122564
Fax:0310-244188
e-mail:vasc@spark.net.gr

 

 

ΗΟΜΕPAGE

 


<<< Προηγούμενη σελίδα