Ðíåõìoíéêüò
êáèåôÞñáò
OñãÜíùóç
ÖáêÝëoõ
ÌÁÑÉÁ ÍÔÁÃÁÍOÕ
Ðíåõìoíoëüãoò, Åðéì. Â', ÊÝíôñï ÁíáðíåõóôéêÞò
ÁíåðÜñêåéáò, Íoóoêoìåßo «Óùôçñßá»
Ó÷Þìá
1. ÃñáöéêÞ áðåéêüíéóç ôùí áõëþí ôïõ êáèåôÞñá Swan-Ganz.
O Ýëåã÷oò ôçò èÝóçò ôoõ
êáèåôÞñá åðéôõã÷Üíåôáé ìå ôçí ðáñáêoëoýèçóç ôùí ÷áñáêôçñéóôéêþí êõìáôoìoñöþí
ðoõ ðáñÜãoíôáé áðü ôéò êáñäéáêÝò êoéëüôçôåò ìÝóù åéäéêþí ìåôáôñoðÝùí (transducers)
oé oðoßoé ìåôáôñÝðoõí ôéò ðéÝóåéò óå çëåêôñéêÜ óÞìáôá êáé Ýôóé äåí áðáéôåßôáé
áêôéíoóêoðéêüò Ýëåã÷oò ãéá ôçí ôoðoèÝôçóç ôoõ êáèåôÞñá.
Oé êáèåôÞñåò ðoõ ÷ñçóéìoðoéoýíôáé óôçí êëéíéêÞ ðñÜîç óôoõò åíÞëéêåò åßíáé êáôáóêåõáóìÝíoé
áðü PVC, Ý÷oõí åóùôåñéêÞ äéÜìåôño 2.2mm (7F), ìÞêoò 110cm óçìáóìÝío óôçí åîùôåñéêÞ
åðéöÜíåéá ôoõ êáèåôÞñá áíÜ 10cm êáé äéáèÝôoõí ôoõò åîÞò áõëoýò (ó÷Þìá 1):
Á. ¸íáí áõëü ðoõ êáôáëÞãåé óôo ðåñéöåñéêü Üêño ôoõ êáèåôÞñá (distal port-PA)
êáé o oðoßoò ìåôÜ ôçí åéóáãùãÞ ôoõ êáèåôÞñá âñßóêåôáé óôçí ÐÁ. Áõôüò o áõëüò
ìåôñÜ ôçí ðßåóç åíóöÞíùóçò ôùí ðíåõìoíéêþí ôñé÷oåéäþí êáé áð' áõôüí ëáìâÜíoíôáé
äåßãìáôá áßìáôoò áðü ôçí ÐÁ (ìéêôü öëåâéêü áßìá). Äåí ðñÝðåé ðoôÝ áðü ôoí áõëü
áõôü íá ãßíoíôáé åã÷ýóåéò öáñìÜêùí Þ êáõóôéêþí Þ õðåñùóìùôéêþí äéáëõìÜôùí.
Â. ¸íáí áõëü ðoõ êáôáëÞãåé 30cm ðñéí áðü ôo Üêño ôoõ êáèåôÞñá (proximal port-RA)
êáé o oðoßoò, üôáí ôo Üêño ôoõ êáèåôÞñá âñßóêåôáé óôçí ÐÁ, êáôáëÞãåé óôo äåîéü
êüëðo. Áõôüò o áõëüò ÷ñçóéìoðoéåßôáé ãéá ôçí ðáñáêoëoýèçóç ôçò êåíôñéêÞò öëåâéêÞò
ðßåóçò, ôç ÷oñÞãçóç õãñþí Þ öáñìÜêùí êáé ãéá ôçí Ýã÷õóç ôoõ oñoý ìå ôoí oðoßo
ãßíåôáé ç ìÝôñçóç ôçò êáñäéáêÞò ðáño÷Þò.
Ã. ¸íáí áõëü ðoõ êáôáëÞãåé ðåñßðoõ 1cm áðü ôo Üêño ôoõ êáèåôÞñá êáé o oðoßoò
ðåñéâÜëëåôáé áðü ôo ìðáëüíé ôoõ êáèåôÞñá. Áõôüò o áõëüò ÷ñçóéìoðoéåßôáé ÌOÍO
ãéá ôç äéÜôáóç ôoõ ìðáëoíéoý ìå áÝñá. ¼ôáí ç äéÜôáóç ôoõ ìðáëoíéoý åßíáé ðëÞñçò
ç äéÜìåôñüò ôoõ åßíáé 13mm (áõôü áðáéôåß ôçí åéóáãùãÞ 1.5cc áÝñá) êáé ôo ìðáëüíé
ðåñéâÜëëåé ÷ùñßò íá áðoöñÜóóåé ôo Üêño ôoõ êáèåôÞñá, ôo oðoßo Ýôóé ðñoùèåßôáé
äéá ìÝóoõ ôùí êáñäéáêþí êoéëoôÞôùí ÷ùñßò êßíäõío êáêþóåùí ôùí êáñäéáêþí ôoé÷ùìÜôùí
êáé ôùí âáëâßäùí.
Ä. ¸íáí áõëü ðoõ ðåñéÝ÷åé Ýíá èåñìoåõáßóèçôo óýñìá êáé êáôáëÞãåé ëßãá åêáôoóôÜ
ðñéí áðü ôo Üêño ôoõ êáèåôÞñá óå ìéá èåñìoåõáßóèçôç áíôßóôáóç (thermistor) ìå
ôçí oðoßá ìåôñÜôáé ç êáñäéáêÞ ðáño÷Þ.
Åêôüò áðü ôçí ôõðéêÞ áõôÞ ìoñöÞ, õðÜñ÷oõí êáé êáèåôÞñåò ìå Ýíáí åðéðëÝoí áõëü
(7.5F) ãéá äéÜöoñåò ÷ñÞóåéò, üðùò ôç ÷oñÞãçóç õãñþí óôoí ÄÅ êüëðo, ôç âçìáôoäüôçóç
ôoõ ÄÅ êüëðoõ Þ ôçò ÄÅ êoéëßáò, Þ ôç óõíå÷Þ ðáñáêoëoýèçóç ôoõ êoñåóìoý ôoõ ìéêôoý
öëåâéêoý áßìáôoò (SvO2).
Åéêüíá
1. Êáìðýëç åðéâßùóçò 1 ÷ñüío ìåôÜ áðü ÷åéñoõñãåßo õøçëoý êéíäýíoõ.
Ó÷Þìá
2. Oé êõìáôïìïñöÝò ðßåóçò ðïõ êáôáãñÜöïíôáé áðü ôïí êáèåôÞñá êáôÜ
ôçí ðñïþèçóÞ ôïõ óôéò êáñäéáêÝò êïéëüôçôåò.
Åíäåßîåéò åéóáãùãÞò ôoõ
êáèåôÞñá Swan-Ganz
1. ÄéáöoñéêÞ äéÜãíùóç ìåôáîý ôùí áéôßùí êáôáðëçîßáò.
2. Åêôßìçóç ôçò êáñäéáêÞò ëåéôoõñãßáò êáé ðáñáêoëoýèçóç ôçò áíôáðüêñéóçò óôoõò
èåñáðåõôéêoýò ÷åéñéóìoýò åðß: êáñäéoãåíoýò shock, óõìöoñçôéêÞò êáñäéáêÞò áíåðÜñêåéáò,
åìöñÜãìáôoò ÄÅ êoéëßáò, ðåñéêáñäéáêoý åðéðùìáôéóìoý, óõìðéåóôéêÞò ðåñéêáñäßôéäáò.
3. ÄéáöoñéêÞ äéÜãíùóç êáñäéoãåíoýò êáé ìç êáñäéoãåíoýò ðíåõìoíéêoý oéäÞìáôoò.
4. Åêôßìçóç ôçò áíÜãêçò ÷oñÞãçóçò õãñþí óå óçðôéêü shock, oîåßá íåöñéêÞ áíåðÜñêåéá,
åêôåôáìÝíá åãêáýìáôá êáé ðoëõôñáõìáôßåò.
5. Ðåñéåã÷åéñçôéêÞ ðáñáêoëoýèçóç êáñäéo÷åéñoõñãéêþí áóèåíþí, Þ ÷åéñoõñãéêþí
áóèåíþí ìå ðoëõoñãáíéêÞ áíåðÜñêåéá.
Ôñüðoò åéóáãùãÞò
Ç åéóáãùãÞ ôoõ êáèåôÞñá Swan-Ganz ãßíåôáé ìÝóù åíüò èçêáñéoý ìå åóùôåñéêÞ äéÜìåôño
2.7mm (8.5F), ðoõ Ý÷åé ìÞêoò ðåñßðoõ 12cm êáé ôo oðoßo åéóÜãåôáé óå ìéá êåíôñéêÞ
öëÝâá. Ðñéí ôçí åßóoäo ôoõ êáèåôÞñá ðñÝðåé íá åëÝã÷åôáé ç êáôÜóôáóç ôoõ ìðáëoíéoý
ìå ôçí åéóáãùãÞ 1.5cc áÝñá óôoí åéäéêü áõëü. Áí äéáðéóôùèåß äéáöõãÞ áÝñá, áóýììåôñç
äéÜôáóç ôoõ ìðáëoíéoý Þ áðoôõ÷ßá õðåñêÜëõøçò ôoõ Üêñoõ ôoõ êáèåôÞñá, o êáèåôÞñáò
äåí ðñÝðåé íá ÷ñçóéìoðoéåßôáé. ÐoôÝ äåí ÷ñçóéìoðoéåßôáé õãñü ãéá ôç äéÜôáóç
ôoõ ìðáëoíéoý, Þ üãêoò áÝñá ìåãáëýôåñoò ôoõ 1.5cc, åíþ ç áðoóõìðßåóç ðñÝðåé
íá ãßíåôáé ðÜíôá ðáèçôéêÜ êáé ü÷é áíáññoöþíôáò ôoí áÝñá, äéáöoñåôéêÜ õðÜñ÷åé
êßíäõíoò ñÞîçò. ÊáôÜ ôç äéÜñêåéá ôçò åéóáãùãÞò ôoõ êáèåôÞñá åßíáé áðáñáßôçôç
ç óõíå÷Þò ðáñáêoëoýèçóç ôoõ ÇÊÃ êáé ç ýðáñîç ðëÞñoõò åîoðëéóìoý êáñäéoáíáðíåõóôéêÞò
áíáæùoãüíçóçò. Áðáéôoýíôáé Üñéóôåò óõíèÞêåò áíôéóçøßáò. O êáèåôÞñáò çðáñéíßæåôáé
óôoõò äýo áõëoýò ôoõ êáé ôoðoèåôåßôáé óå Ýíá áðoóôåéñùìÝío êÜëõììá. Óôç óõíÝ÷åéá,
o ðåñéöåñéêüò áõëüò ôoõ óõíäÝåôáé ìå ôoí ìåôáôñoðÝá. O ìåôáôñoðÝáò ðåñéÝ÷åé
Ýíá èüëo ãåìÜôo õãñü ôo oðoßo äçìéoõñãåß ìéá óõíå÷Þ óôÞëç ìå ôo õãñü ðoõ ðåñéÝ÷åôáé
óôoí êáèåôÞñá êáé ìåôáôñÝðåé ôç ìç÷áíéêÞ ðßåóç ðoõ äÝ÷åôáé óå çëåêôñéêü óÞìá,
ôo oðoßo óôç óõíÝ÷åéá äéáâÜæåôáé óôçí oèüíç ôoõ monitor êáé ìåôñÜôáé óå mmHg.
O êáèåôÞñáò åéóÜãåôáé óôo èçêÜñé êáé ìå Þðéåò êéíÞóåéò ðñoùèåßôáé þóðoõ ç Üêñç
ôoõ íá ðåñÜóåé ôoí áõëü ôoõ èçêáñéoý Þ íá öèÜóåé óôoí ÄÅ êüëðo. Ó' áõôü ôo óçìåßo
öoõóêþíåôáé ôo ìðáëüíé êáé óõíå÷ßæåôáé ç ðñoþèçóç ôoõ êáèåôÞñá, ç oðoßá äéåõêoëýíåôáé
êáé áðü ôçí ñoÞ ôoõ áßìáôoò. ÐÑOÓO×Ç: Áðáãoñåýåôáé ç ðñoþèçóç ôoõ êáèåôÞñá áí
ôo ìðáëüíé äåí åßíáé ðëÞñùò äéáôåôáìÝío, ãéáôß äéáöoñåôéêÜ ôo áêÜëõðôo Üêño
ôoõ êáèåôÞñá ìðoñåß íá ðñoêáëÝóåé âëÜâç óôéò êáñäéáêÝò âáëâßäåò, ñÞîç ôoõ êáñäéáêoý
Þ áããåéáêoý ôoé÷þìáôoò êáé åñåèéóìü ôoõ åíäoêáñäßoõ, ìå áðoôÝëåóìá åðéêßíäõíåò
áññõèìßåò. ÌoíáäéêÞ åîáßñåóç áðoôåëåß ç ýðáñîç óôÝíùóçò ôçò ôñéãëþ÷éíáò Þ ôçò
ðíåõìoíéêÞò âáëâßäáò, oðüôå ç äßoäoò ôoõ êáèåôÞñá ìÝóù ôùí âáëâßäùí áõôþí äéåõêoëýíåôáé
áí ôo ìðáëüíé äåí åßíáé ðëÞñùò äéáôåôáìÝío.
O óõíå÷Þò Ýëåã÷oò ôçò èÝóçò ôoõ êáèåôÞñá ãßíåôáé ìå ôçí åðéóêüðçóç ôoõ ìÞêoõò
ðoõ åéóÜãåôáé ìÝóù ôçò êåíôñéêÞò öëÝâáò êáé ìå ôçí ðáñáêoëoýèçóç ôùí êõìáôoìoñöþí
ðoõ êáôáãñÜöoíôáé óôo monitor. Ôo ìÞêoò ôoõ êáèåôÞñá êáôÜ ôçí åßóoäü ôoõ óôoí
ÄÅ êüëðo óå Üôoìá ìå óõíçèéóìÝíç óùìáôéêÞ êáôáóêåõÞ åßíáé ðåñßðoõ:
õðoêëåßäéá öëÝâá: 10cm
Ýóù óöáãßôéäá: 10-15cm
ìçñéáßá öëÝâá: 35-45cm
ÄÅ ìåóoâáóéëéêÞ: 30-40cm
ÁÑ ìåóoâáóéëéêÞ: 40-50cm
Ó÷Þìá
3. ÌåôáâïëÝò óôéò êáìðýëåò êáñäéáêÞò ðáñï÷Þò ìå ôç ìÝèïäï ôçò èåñìïáñáßùóçò.
Oé êõìáôoìoñöÝò ðoõ êáôáãñÜöoíôáé áðü ôéò êáñäéáêÝò êoéëüôçôåò (ó÷Þìá 2) Ý÷oõí
ôá åîÞò ÷áñáêôçñéóôéêÜ:
- ÄÅ êüëðoò: êõìáôoìoñöÞ ìéêñoý åýñoõò ìå ðáñoõóßá ôùí ÷áñáêôçñéóôéêþí êõìÜôùí
á êáé v. Ç ìÝóç ôéìÞ ôoõ åýñoõò áõôÞò ôçò êõìáôoìoñöÞò êáôáãñÜöåôáé ùò ðßåóç
ôoõ êüëðoõ (êåíôñéêÞ öëåâéêÞ ðßåóç-ÊÖÐ) êáé Ý÷åé öõóéoëoãéêÞ ôéìÞ 0-8mmHg.
- ÄÅ êoéëßá: ÷áñáêôçñßæåôáé áðü Ýíá êáôáêüñõöo áíéüí óêÝëoò ôoõ oðoßoõ ç êoñõöÞ
áíôéóôoé÷åß óôç óõóôoëéêÞ ðßåóç ôçò ÄÅ êoéëßáò êáé Ý÷åé ôéìÞ äéðëÜóéá Ýùò ôñéðëÜóéá
ôçò ÊÖÐ (15-25mmHg) êáé Ýíá êáôéüí óêÝëoò ÷ùñßò äéêñoôéêÞ åíôoìÞ ðoõ öèÜíåé
ó' Ýíá êáôþôåño óçìåßo êáé áìÝóùò áíáêÜìðôåé óå Ýíá åðßðåäo ðoõ áíôéóôoé÷åß
óôçí ôåëoäéáóôoëéêÞ ðßåóç ôçò ÄÅ êoéëßáò. Ç ôåëåõôáßá éóoýôáé ìå ôçí ÊÖÐ (0-8mmHg),
áöoý êáôÜ ôo ôÝëoò ôçò äéáóôoëÞò ç ôñéãëþ÷éíá âáëâßäá åßíáé áíoéêôÞ êáé oé ðéÝóåéò
êüëðoõ êáé êoéëßáò åîéóþíoíôáé.
- ÐíåõìoíéêÞ áñôçñßá: ç óõóôoëéêÞ ðßåóç ôçò ÐÁ éóoýôáé ìå åêåßíç ôçò ÄÅ êoéëßáò,
êáèþò ç ðíåõìoíéêÞ âáëâßäá åßíáé áíoéêôÞ óôç äéÜñêåéá ôçò óõóôoëÞò. Ç äéáóôoëéêÞ
üìùò ðßåóç ôçò ÐÁ åßíáé õøçëüôåñç áðü ôç äéáóôoëéêÞ ôçò ÄÅ êoéëßáò (6-12mmHg)
ãéáôß êáôÜ ôç äéáóôoëÞ ôçò êoéëßáò, ç ðíåõìoíéêÞ âáëâßäá êëåßíåé êáé ç ðßåóç
óôçí ÐÁ áíôáíáêëÜ ôçí ðßåóç ôoõ ÁÑ êüëðoõ. Ç êõìáôoìoñöÞ ôçò ÐÁ ÷áñáêôçñßæåôáé
êáé áðü ôçí ðáñoõóßá ôçò äéêñoôéêÞò åíôoìÞò óôo êáôéüí ôçò óêÝëoò, ðoõ oöåßëåôáé
óôç óýãêëåéóç ôçò ðíåõìoíéêÞò âáëâßäáò êáôÜ ôçí Ýíáñîç ôçò äéáóôoëÞò ôçò ÄÅ
êoéëßáò. ¼ôáí ôo ðåñéöåñéêü Üêño ôoõ êáèåôÞñá âñßóêåôáé óôçí ðíåõìoíéêÞ áñôçñßá,
áðü ôoí åããýò áõëü (proximal) ðñÝðåé íá êáôáãñÜöåôáé ç êõìáôoìoñöÞ ôoõ ÄÅ êüëðoõ.
- ÅíóöÞíùóç: üôáí ôo ìðáëüíé åíóöçíþíåôáé óå Ýíáí êëÜäo ôçò ðíåõìoíéêÞò áñôçñßáò
ìå äéÜìåôño ßóç Þ ëßão ìéêñüôåñç áðü 13mm, ç êõìáôoìoñöÞ ãßíåôáé ðÜëé ìéêñoý
åýñoõò êáé áðoêôÜ ôá ÷áñáêôçñéóôéêÜ ôoõ êýìáôoò ôoõ ÄÅ êüëðoõ (êýìáôá á êáé
í). Ç ðßåóç åíóöÞíùóçò (PCWP) Ý÷åé öõóéoëoãéêÞ ôéìÞ 4-12mmHg êáé åßíáé ðÜíôá
ìéêñüôåñç áðü ôç äéáóôoëéêÞ ôçò ÐÁ êáôÜ 1-3mmHg ëüãù ôçò ìéêñÞò áíôßóôáóçò óôç
ñoÞ ôoõ áßìáôoò ðoõ oöåßëåôáé óôá ðíåõìoíéêÜ áããåßá. Ç äéáöoñÜ áõôÞ áõîÜíåôáé
óå ðñoôñé÷oåéäéêÞ ðíåõìoíéêÞ õðÝñôáóç (ð.÷. õðoîáéìßá, oîÝùóç, ðíåõìoíéêÞ åìâoëÞ,
÷ñüíéá ðíåõìoíéêÞ êáñäßá, ARDS) êáé óå ìåãÜëç ôá÷õêáñäßá (>120/ëåðôü), oðüôå
ç äéáóôoëéêÞ ðßåóç ôçò ÐÁ åßíáé áõîçìÝíç, áëëÜ ç ðßåóç åíóöÞíùóçò öõóéoëoãéêÞ.
Ôo ìðáëüíé äåí ðñÝðåé íá ðáñáìÝíåé óôç èÝóç åíóöÞíùóçò ðåñéóóüôåño áðü 15Ó Þ
2-3 áíáðíåõóôéêoýò êýêëoõò, ãéáôß õðÜñ÷åé êßíäõíoò éó÷áéìßáò ôoõ ðíåõìoíéêoý
ôìÞìáôoò ðåñéöåñéêÜ ôçò åíóöÞíùóçò, áëëÜ êáé ðéèáíüôçôá ëáíèáóìÝíùí ìåôñÞóåùí
ëüãù óõìðßåóçò ôoõ Üêñoõ ôoõ êáèåôÞñá áðü ôo äéáôåôáìÝío ìðáëüíé. Ç ðáèçôéêÞ
áðoóõìðßåóç ôoõ ìðáëoíéoý óôç èÝóç åíóöÞíùóçò ðñÝðåé íá ðñoêáëåß áìÝóùò ôçí
åðáíåìöÜíéóç ôoõ êýìáôoò ôçò ÐÁ óôo monitor. Áí áõôü äåí óõìâáßíåé, áí äçëáäÞ
åîáêoëoõèoýìå íá âëÝðoõìå ôo êýìá åíóöçíþóåùò, ôüôå o êáèåôÞñáò ðñÝðåé íá áíáóõñèåß
åëáöñÜ ðñoò ôá ðßóù. Áí öoõóêþíoíôáò ôo ìðáëüíé áðü ôç èÝóç ôçò ÐÁ âëÝðoõìå
êýìá åíóöÞíùóçò Ý÷oíôáò åéóáãÜãåé üãêo áÝñá ìéêñüôåño áðü 1.5cc, áõôü óçìáßíåé
üôé o êáèåôÞñáò ìáò âñßóêåôáé ðoëý ðåñéöåñéêÜ êáé ðñÝðåé íá îåöoõóêþóoõìå ôo
ìðáëüíé êáé íá ôoí áíáóýñoõìå åëáöñÜ ðñoò ôá ðßóù. Ôo ßäéo ðñÝðåé íá êÜíoõìå
áí êáôÜ ôç äéÜôáóç ôoõ ìðáëoíéoý åìöáíéóèåß Ýíá êýìá ìå áíoäéêÞ ðoñåßá. Ç óõíå÷éæüìåíç
äéÜôáóç ôoõ ìðáëoíéoý ðÝñá áðü áõôü ôo óçìåßo Ý÷åé ôoí êßíäõío ñÞîçò ôçò ÐÁ,
éäéáßôåñá åðß ðáñoõóßáò ðíåõìoíéêÞò õðÝñôáóçò, êáé ðáñÝ÷åé ëáíèáóìÝíåò ôéìÝò
PCWP ãéáôß ç ìåãÜëç óõìðßåóç ôoõ ìðáëoíéoý ìðoñåß íá áðoöñÜîåé ôo Üêño ôoõ êáèåôÞñá.
¼ôáí o êáèåôÞñáò âñßóêåôáé óôçí ÐÁ, ç äéÜôáóç ôoõ ìðáëoíéoý ðñoêáëåß ôçí åíóöÞíùóÞ
ôoõ óå ëßãá äåõôåñüëåðôá. Ç åðéâåâáßùóç ôçò åíóöÞíùóçò ôoõ êáèåôÞñá ãßíåôáé
ìå ôoõò åîÞò ôñüðoõò:
– áðü ôçí åìöÜíéóç ôçò ÷áñáêôçñéóôéêÞò êõìáôoìoñöÞò,
– áðü ôçí Üìåóç åðáíåìöÜíéóç ôoõ êýìáôoò ôçò ÐÁ ìåôÜ ôçí ðáèçôéêÞ áðoóõìðßåóç
ôoõ ìðáëoíéoý (ó÷Þìá 2),
– áðü ôçí ôéìÞ ôçò PCWP ðoõ, üðùò ðñoáíáöÝñèçêå, åßíáé ðÜíôá ëßão ìéêñüôåñç
áðü ôçí ôéìÞ ôçò äéáóôoëéêÞò ðßåóçò ôçò ÐÁ. Áí ç PCWP âñåèåß õøçëüôåñç, ôüôå
Þ o êáèåôÞñáò âñßóêåôáé ðoëý ðåñéöåñéêÜ, Þ ç PCWP áíôáíáêëÜ õøçëÝò êõøåëéäéêÝò
ðéÝóåéò, Þ õðÜñ÷åé áíåðÜñêåéá ìéôñoåéäoýò,
– åðß áìöéâoëßáò, ç ëÞøç áßìáôoò áðü ôo Üêño ôoõ êáèåôÞñá ìðoñåß íá ìáò ëýóåé
ôo ðñüâëçìá. O êoñåóìüò ôoõ áßìáôoò ðoõ ëáìâÜíåôáé áðü ôç èÝóç åíóöÞíùóçò åßíáé
õøçëüò, ãéáôß ôo áßìá áõôü ðñoÝñ÷åôáé áðü ôá ðíåõìoíéêÜ ôñé÷oåéäÞ êáé Ý÷åé oîõãoíùèåß.
Áöoý ãßíoõí oé åðéèõìçôÝò ìåôñÞóåéò, o êáèåôÞñáò ðñÝðåé íá ìÝíåé ìå ôo Üêño
ôoõ óå Ýíáí êýñéo êëÜäo ôçò ÐÁ. Ç åðéâåâáßùóç ôçò óùóôÞò èÝóçò ôoõ êáèåôÞñá
ãßíåôáé ìå ìéá áêôéíoãñáößá èþñáêoò, ìå ôçí oðoßá åëÝã÷oõìå êáé ôo åíäå÷üìåío
ðíåõìoèþñáêá êáôÜ ôçí ôoðoèÝôçóç ôoõ êáèåôÞñá. Ôo Üêño ôoõ Swan-Ganz äåí ðñÝðåé
íá ðñoâÜëëåôáé Ýîù áðü ôç óêéÜ ôoõ ìåóoèùñáêßoõ. Ç ðáñáìoíÞ ôoõ êáèåôÞñá ðåñéöåñéêüôåñá
Ý÷åé ôéò åîÞò åðéðôþóåéò:
– ëáíèáóìÝíç ìÝôñçóç ôçò êáñäéáêÞò ðáño÷Þò,
– ëáíèáóìÝíç ôéìÞ êoñåóìoý ôoõ «ìéêôoý öëåâéêoý» áßìáôoò,
– êßíäõío áíÜðôõîçò èñüìâoõ ôoðéêÜ,
– áõôüìáôç åíóöÞíùóç ôoõ êáèåôÞñá ìå êßíäõío ñÞîçò ðíåõìoíéêoý áããåßoõ Þ äçìéoõñãßáò
ðíåõìoíéêoý åìöñÜêôoõ.
¼óo ðáñáìÝíåé o êáèåôÞñáò óôç èÝóç ôoõ, ðñÝðåé o ìåôáôñoðÝáò íá åßíáé óõíäåäåìÝíoò
óôo ðåñéöåñéêü Üêño ôoõ, Ýôóé þóôå óôo monitor íá êáôáãñÜöåôáé óõíå÷þò ôo êýìá
ôçò ÐÁ. Áõôü, ãéá äýo ëüãoõò:
Á. ¸íá ôõ÷áßo ôñÜâçãìá ôoõ êáèåôÞñá êáôÜ ëßãá åêáôoóôÜ ìðoñåß íá öÝñåé ôo Üêño
ôoõ óôçí ÄÅ êoéëßá. Ç ðáñáìoíÞ ôoõ êáèåôÞñá ó' áõôÞ ôç èÝóç ìðoñåß íá ðñoêáëÝóåé
êÜêùóç óôo ôoß÷ùìá ôçò êoéëßáò Þ íá åñåèßóåé ôo ìõoêÜñäéo ðñoêáëþíôáò êoéëéáêÞ
ôá÷õêáñäßá. Ìå ôçí áíáãíþñéóç ôoõ êýìáôoò ôçò ÄÅ êoéëßáò óôo monitor, ðñÝðåé
áìÝóùò íá äéáôåßíåôáé ôo ìðáëüíé. Áõôüò o ÷åéñéóìüò óõíÞèùò åßíáé áñêåôüò ãéá
íá åðáíáöÝñåé ôoí êáèåôÞñá óôçí ÐÁ. Áí üìùò áõôü äåí óõìâåß, ðñÝðåé íá áðoóýñoõìå
ôoí êáèåôÞñá Ýîù áðü ôéò êáñäéáêÝò êoéëüôçôåò.
Â. ÐáñáìÝíoíôáò óå èåñìoêñáóßá óþìáôoò áñêåôÝò þñåò, ôo ôoß÷ùìá ôoõ ðíåõìoíéêoý
êáèåôÞñá ìáëáêþíåé êáé ìðoñåß ç êëßóç ôoõ íá ÷áëáñþóåé êáé ç Üêñç ôoõ íá âñåèåß
áõôüìáôá óå èÝóç åíóöÞíùóçò. Áõôüò åßíáé êáé Ýíáò áðü ôoõò ëüãoõò ðoõ ç ðáñáìoíÞ
ôoõ êáèåôÞñá äåí óõíéóôÜôáé ðÝñáí ôùí 3-4 çìåñþí.
EðéðëoêÝò áðü ôç ÷ñÞóç
ôoõ Swan-Ganz
1. Áññõèìßåò
ÊoëðéêÝò Þ êoéëéáêÝò áññõèìßåò ìðoñoýí íá åìöáíéóèoýí êáôÜ ôçí ðáñáìoíÞ
ôoõ êáèåôÞñá, áëëÜ ðéo óõ÷íÜ åìöáíßæoíôáé êáôÜ ôçí åéóáãùãÞ ôoõ. ÌåìoíùìÝíåò
êoéëéáêÝò Ýêôáêôåò óõóôoëÝò ðáñáôçñoýíôáé óõ÷íüôåñá, áëëÜ ìðoñåß íá Ý÷oõìå êáé
êoéëéáêÞ ôá÷õêáñäßá Þ ìáñìáñõãÞ. ÐáñÜãoíôåò ðoõ áõîÜíoõí ôoí êßíäõío åìöÜíéóçò
áññõèìéþí åßíáé ç éó÷áéìßá ôoõ ìõoêáñäßoõ, ç êáñäéáêÞ áíåðÜñêåéá, ç õðoîáéìßá,
ç oîÝùóç, ç õðoêáëéáéìßá, ç õðáóâåóôéáéìßá, ç õðoìáãíçóéáéìßá êáé o ôoîéêüò
äáêôõëéäéóìüò. Ç äéüñèùóç áõôþí ôùí äéáôáñá÷þí ðñéí ôçí ôoðoèÝôçóç ôoõ êáèåôÞñá
êáé ç ôá÷åßá ðñoþèçóÞ ôoõ óõìâÜëëoõí óôçí áðoöõãÞ åðéêßíäõíùí áññõèìéþí.
2. Áðoêëåéóìüò ôoõ äåîéoý
óêÝëoõò
Ìðoñåß íá åìöáíéóèåß ðáñoäéêÜ êáôÜ ôçí ôoðoèÝôçóç Þ ôçí ðáñáìoíÞ ôoõ êáèåôÞñá
êáé óõíÞèùò äåí Ý÷åé êëéíéêÞ óçìáóßá, åêôüò áí ðñoûðÜñ÷åé áðoêëåéóìüò êáé ôoõ
áñéóôåñoý óêÝëoõò, oðüôå ìðoñåß íá åìöáíéóèåß ðëÞñçò êoëðoêoéëéáêüò áðoêëåéóìüò.
3. ÑÞîç ôoõ ìðáëoíéoý
Ç óõ÷íüôçôá ìå ôçí oðoßá åíóöçíþíåôáé o êáèåôÞñáò ðñÝðåé íá åßíáé ç ìéêñüôåñç
äõíáôÞ. Ôo ìðáëüíé áðü latex ÷Üíåé ìå ôoí êáéñü ôçí åëáóôéêüôçôÜ ôoõ, ôo ôoß÷ùìÜ
ôoõ ëåðôáßíåé ìå ôéò åðáíáëáìâáíüìåíåò äéáôÜóåéò êáé áõîÜíåôáé o êßíäõíoò ñÞîçò.
¸÷åé õðoëoãéóèåß üôé ôo ìðáëüíé «áíôÝ÷åé» ìå áóöÜëåéá ìÝ÷ñé 72 äéáôÜóåéò. ¼ðoõ
õðÜñ÷åé êáëÞ áíôéóôoé÷ßá ôçò PCWP ìå ôç äéáóôoëéêÞ ðßåóç ôçò ÐÁ, ç ðáñáêoëoýèçóç
ôçò ôåëåõôáßáò åëá÷éóôoðoéåß ôoí áðáéôoýìåío áñéèìü åíóöçíþóåùí ôoõ êáèåôÞñá.
Ç åéóáãùãÞ áÝñá ìÝóù ôçò óýñéããáò ãéá ôç äéÜôáóç ôoõ ìðáëoíéoý ðñÝðåé íá ðñoêáëåß
ìéá åëáöñÜ áíôßóôáóç, åíþ êáôÜ ôçí ðáèçôéêÞ áðoóõìðßåóÞ ôoõ ðñÝðåé íá åðéóôñÝöåé
óôç óýñéããá üëç ç ðoóüôçôá áÝñá (1.5cc). Áí áõôÜ äåí óõìâáßíoõí, åßíáé ðéèáíÞ
ç ñÞîç ôoõ ìðáëoíéoý êáé ðñÝðåé íá áðoöåýãåôáé ç åðáíáäéÜôáóÞ ôoõ. Ç åßóoäoò
1.5cc áÝñá óôçí ðíåõìoíéêÞ êõêëoöoñßá ãéá ìéá öoñÜ äåí Ý÷åé óçìáíôéêÝò åðéðôþóåéò,
oé åðáíáëáìâáíüìåíåò åã÷ýóåéò üìùò ìðoñåß íá ðñoêáëÝóoõí åìâoëÞ áÝñá.
4. Ôýëéãìá» Þ «äÝóéìo»
ôoõ êáèåôÞñá
Áõôü ìðoñåß íá óõìâåß ìÝóá óôéò êáñäéáêÝò êoéëüôçôåò, éäéáßôåñá áí åßíáé äéáôåôáìÝíåò,
Þ óå Üëëo óçìåßo ôçò ðoñåßáò ôoõ êáèåôÞñá. H êõìáôoìoñöÞ ôçò ÐÁ ðñÝðåé íá åìöáíßæåôáé
10-15cm ìåôÜ ôçí åìöÜíéóç ôoõ êýìáôoò ôçò ÄÅ êoéëßáò, äéáöoñåôéêÜ ç ðéèáíüôçôá
ðåñéÝëéîçò ôoõ êáèåôÞñá ìÝóá óôçí êoéëßá áõîÜíåôáé. Áí ç áðüóõñóç ôoõ êáèåôÞñá
ðñoêáëåß áíôßóôáóç, õðÜñ÷åé ç ðéèáíüôçôá ó÷çìáôéóìoý «êüìðoõ» êáé ÷ñåéÜæåôáé
áêôéíoóêoðéêüò Ýëåã÷oò Þ êáé ÷åéñoõñãéêÞ åðÝìâáóç ãéá ôçí áöáßñåóÞ ôoõ.
5. ÊÜêùóç ôùí êáñäéáêþí
ôoé÷ùìÜôùí Þ ôùí âáëâßäùí
Áðoöåýãåôáé ìå ôçí ðñoþèçóç ôoõ êáèåôÞñá ìå ôo ìðáëüíé äéáôåôáìÝío êáé ôçí áðüóõñóÞ
ôoõ ìå ôo ìðáëüíé îåöoýóêùôo. ÐoôÝ äåí ðñÝðåé íá åîáóêåßôáé ìåãÜëç ðßåóç êáôÜ
ôéò ìåôáêéíÞóåéò ôoõ êáèåôÞñá.
6. Ëoéìþîåéò
¶ñéóôåò óõíèÞêåò áðoóôåßñùóçò áðáéôoýíôáé ôüóo êáôÜ ôçí åéóáãùãÞ üóo êáé êáôÜ
ôoõò ÷åéñéóìoýò ôoõ êáèåôÞñá. Ç åðßðôùóç ôùí ëoéìþîåùí áõîÜíåôáé ìå ôo ÷ñüío
ðáñáìoíÞò ôoõ êáèåôÞñá êáé éäéáßôåñá ìåôÜ ôçí 3ç çìÝñá.
7. ÈñoìâoåìâoëéêÝò åðéðëoêÝò
O ó÷çìáôéóìüò èñüìâoõ óå oðoéoäÞðoôå óçìåßo êáôÜ ìÞêoò ôoõ êáèåôÞñá ìå áðoôÝëåóìá
ôoðéêÞ èñüìâùóç Þ ðíåõìoíéêÞ åìâoëÞ åßíáé ðéèáíüò, éäéáßôåñá óå áóèåíåßò ìå
êáôáóôÜóåéò õåñðçêôéêüôçôáò. ÕðoêëéíéêÝò èñoìâþóåéò Ý÷oõí âñåèåß óå íåêñoôoìÝò
óå ðoëý ìåãáëýôåño ðoóoóôü áðü ôéò óõìðôùìáôéêÝò. ÁõôÞ ôçí åðéðëoêÞ ðñÝðåé íá
ôçí õðoøéÜæåôáé êáíåßò üôáí ç êõìáôoìoñöÞ åîáóèåíåß, ç âáôüôçôá ôùí áõëþí ôoõ
êáèåôÞñá äåí åßíáé oìáëÞ êáé ç äéáöoñÜ ìåôáîý ôçò ôåëoäéáóôoëéêÞò ðßåóçò ôçò
ÐÁ êáé ôçò PCWP áõîÜíåôáé ÷ùñßò ðñoöáíÞ áéôßá.
Ç óõíå÷Þò Ýã÷õóç çðáñéíéóìÝíoõ öõóéoëoãéêoý oñoý ðñoóôáôåýåé áðü ôo ó÷çìáôéóìü
èñüìâùí.
8. Ðíåõìoèþñáêáò
9. ÑÞîç êëÜäoõ ôçò ÐÁ
Ç áõôüìáôç ðñoþèçóç ôoõ ìðáëoíéoý óå ðåñéöåñéêÞ èÝóç, ç ðñoþèçóÞ ôoõ ìå ôo ìðáëüíé
çìéäéáôåôáìÝío, ç õðåñäéÜôáóç ôoõ ìðáëoíéoý üôáí áõôü âñßóêåôáé óå ðåñéöåñéêü
êëÜäo ôçò ÐÁ êáé ç Ýã÷õóç õãñoý ìå ðßåóç óôo ðåñéöåñéêü Üêño ôoõ êáèåôÞñá ìðoñåß
íá oäçãÞóoõí óå ñÞîç ôçò ÐÁ, éäéáßôåñá áí ðñoûðÜñ÷åé ðíåõìoíéêÞ õðÝñôáóç. Ôo
êëéíéêü öÜóìá ðoéêßëëåé áðü ôçí åìöÜíéóç áéìüöõñôùí ðôõÝëùí ìÝ÷ñé ôç ìáæéêÞ
áéìüðôõóç ðoõ áðáéôåß ÷åéñoõñãéêÞ åðÝìâáóç.
ÊëéíéêÞ åöáñìoãÞ ôoõ êáèåôÞñá
Swan-Ganz
Oé áéìoäõíáìéêÝò ðáñÜìåôñoé ðoõ åêôéìþíôáé ìå ôç âoÞèåéá ôoõ ðíåõìoíéêoý
êáèåôÞñá åßíáé oé áêüëoõèåò:
Á.
Måôñoýìåíåò
1. KåíôñéêÞ öëåâéêÞ ðßåóç (CVP)
Åðß öõóéoëoãéêÞò ëåéôoõñãßáò ôçò ôñéãëþ÷éíáò âáëâßäáò ç ðßåóç ôoõ ÄÅ êüëðoõ
åßíáé ßóç ìå ôçí ôåëoäéáóôoëéêÞ ðßåóç ôçò ÄÅ êoéëßáò. ¸ôóé, âoçèÜ óôçí åêôßìçóç
ôoõ åíäáããåéáêoý üãêoõ êáé ôçò ëåéôoõñãéêüôçôáò ôçò ÄÅ êoéëßáò. Áí äåí õðÜñ÷åé
êáìéÜ áíùìáëßá óôéò ñoÝò êáé óôéò ðéÝóåéò ìåôáîý Üíù êoßëçò êáé ÁÑ êoéëßáò,
ç ÊÖÐ áíôáíáêëÜ êáé ôçí ôåëoäéáóôoëéêÞ ðßåóç ôçò ÁÑ êoéëßáò.
Áõôü üìùò óðÜíéá óõìâáßíåé óôçí êëéíéêÞ ðñÜîç óôoõò âáñÝùò ðÜó÷oíôåò áóèåíåßò
ôçò ÌÅÈ. ÅðéðëÝoí, åðß äõóëåéôoõñãßáò ôçò ÁÑ êoéëßáò, ç ÄÅ êoéëßá êáôáöÝñíåé
íá áíôéññoðåß óôá áñ÷éêÜ óôÜäéá, ìå áðoôÝëåóìá ôç äéáôÞñçóç öõóéoëoãéêÞò ÊÖÐ.
2. Ðßåóç åíóöÞíùóçò ôùí
ðíåõìoíéêþí ôñé÷oåéäþí (PCWP)
Ç åíóöÞíùóç ôoõ êáèåôÞñá óå Ýíáí ðåñéöåñéêü êëÜäo ôçò ÐÁ äéáêüðôåé ôçí áéìáôéêÞ
ñoÞ êáé äçìéoõñãåß ìéá áêßíçôç óôÞëç õãñoý ìå ôo õãñü ðoõ ðåñéÝ÷åôáé óôoí êáèåôÞñá
êáé ôo èüëo ôoõ ìåôáôñoðÝá. Ç ñoÞ óôo õðüëoéðo áããåéáêü äßêôõo ôçò ðíåõìoíéêÞò
óõíå÷ßæåôáé ðñoò ôéò ðíåõìoíéêÝò öëÝâåò. Ç ðßåóç ðoõ êáôáãñÜöåôáé ìå ôo Üêño
ôoõ êáèåôÞñá óå èÝóç åíóöÞíùóçò, åßíáé ç ðßåóç ôùí ðíåõìoíéêþí öëåâþí, ç oðoßá
áíôáíáêëÜ ôçí ðßåóç ôoõ ÁÑ êüëðoõ. ÊáôÜ ôç äéáóôoëÞ ôùí êoéëéþí, ç ìéôñoåéäÞò
âáëâßäá åßíáé áíoéêôÞ êáé ç ðßåóç ôoõ ÁÑ êüëðoõ åîéóþíåôáé ìå ôçí ôåëoäéáóôoëéêÞ
ðßåóç ôçò ÁÑ êoéëßáò. ¸ôóé, ç PCWP áíôáíáêëÜ ôçí ôåëoäéáóôoëéêÞ ðßåóç ôçò ÁÑ
êoéëßáò, ç oðoßá ìå ôç óåéñÜ ôçò áðoôåëåß Ýíáí Ýììåóo äåßêôç ôoõ ôåëoäéáóôoëéêoý
üãêoõ, äçëáäÞ ôoõ ðñoöoñôßoõ ôçò ÁÑ êoéëßáò.
ÕðÜñ÷oõí üìùò êáôáóôÜóåéò óôéò oðoßåò ç PCWP äåí áíôéóôoé÷åß óôo ðñoöüñôéo ôçò
ÁÑ êoéëßáò:
á. Ç ôåëoäéáóôoëéêÞ ðßåóç ôçò ÁÑ êoéëßáò åßíáé õøçëüôåñç áðü åêåßíç ôoõ ÁÑ êüëðoõ
üôáí ç åõåíäoôüôçôá (compliance) ôçò êoéëßáò åßíáé åëáôôùìÝíç (ð.÷. éó÷áéìßá,
ðåñéêáñäßôéäá), Þ óå óoâáñoý âáèìoý âáëâéäoðÜèåéá ôçò áoñôéêÞò. Áíôßèåôá, ç
ôåëoäéáóôoëéêÞ ðßåóç ôçò ÁÑ êoéëßáò åßíáé ÷áìçëüôåñç áðü åêåßíç ôoõ ÁÑ êüëðoõ
óå óôÝíùóç Þ áíåðÜñêåéá ôçò ìéôñoåéäoýò.
â. Ç ðßåóç ôùí ðíåõìoíéêþí öëåâþí (ðoõ áíôéóôoé÷åß óôçí õäñoóôáôéêÞ ðßåóç) ìðoñåß
íá åßíáé õøçëüôåñç áðü ôçí ðßåóç ôoõ ÁÑ êüëðoõ óå ðíåõìoíéêÞ öëåâoáðoöñáêôéêÞ
íüóo Þ áðüöñáîç ôùí ðíåõìoíéêþí öëåâþí áðü ìýîùìá ôoõ ÁÑ êüëðoõ, èùñáêéêoýò
üãêoõò, éíþäç ìåóoèùñáêßôéäá.
ã. Ç PCWP éóoýôáé ìå ôçí ðßåóç ôùí ðíåõìoíéêþí öëåâþí ìüío üôáí o êáèåôÞñáò
Ý÷åé åíóöçíùèåß óôç æþíç 3 ôoõ ðíåýìoíá, üðoõ ç ðßåóç ôçò ÐÁ êáé ôùí ðíåõìoíéêþí
ôñé÷oåéäþí åßíáé ìåãáëýôåñåò áðü ôçí êõøåëéäéêÞ ðßåóç êáé óõíåðþò õðÜñ÷åé ìéá
óõíå÷Þò óôÞëç õãñoý ìåôáîý ôoõ Üêñoõ ôoõ êáèåôÞñá êáé ôoõ ÁÑ êüëðoõ. Áíôßèåôá,
ç åíóöÞíùóç ôoõ êáèåôÞñá óôéò æþíåò 1 Þ 2 Ý÷åé óáí áðoôÝëåóìá ç PCWP íá áíôáíáêëÜ
ôçí êõøåëéäéêÞ ðßåóç êáé ü÷é ôçí ðßåóç ôoõ ÁÑ êüëðoõ. ÓõíÞèùò, åðåéäÞ ç ñoÞ
ôoõ áßìáôoò åßíáé ìåãáëýôåñç óôç æþíç 3, o êáèåôÞñáò åíóöçíþíåôáé ó' áõôÞ ôçí
ðåñéo÷Þ. ¼ìùò, áí ç êõøåëéäéêÞ ðßåóç áõîçèåß (ð.÷. ìå ôçí åöáñìoãÞ õøçëÞò PEEP),
Þ ç ðßåóç óôéò ðíåõìoíéêÝò öëÝâåò åëáôôùèåß (ð.÷. áéìoññáãßá Þ äéoýñçóç) ç Ýêôáóç
ôçò æþíçò 3 åëáôôþíåôáé êáé o êáèåôÞñáò ìðoñåß íá âñåèåß åíóöçíùìÝíoò óå óõíèÞêåò
æþíçò 1 Þ 2.
Ç åðéâåâáßùóç ôçò åíóöÞíùóçò óôç æþíç 3 ãßíåôáé ìå ôoõò áêüëoõèoõò ôñüðoõò:
– ðëÜãéá áêôéíoãñáößá èþñáêoò: áí ôo Üêño ôoõ êáèåôÞñá âñßóêåôáé êÜôù áðü ôo
åðßðåäo ôoõ ÁÑ êüëðoõ, ç PEEP åßíáé ìéêñüôåñç áðü 15cmH2O êáé o áóèåíÞò äåí
Ý÷åé óçìáíôéêÞ õðooãêáéìßá, ôüôå o êáèåôÞñáò âñßóêåôáé óôçí æþíç 3,
– åêôüò æþíçò 3 ôo êýìá ôçò åíóöÞíùóçò ÷Üíåé ôç öõóéoëoãéêÞ ôoõ ìoñöoëoãßá (åîáöÜíéóç
êõìÜôùí á êáé í) êáé åðçñåÜæåôáé óçìáíôéêÜ áðü ôéò áíáðíåõóôéêÝò êéíÞóåéò. ÅðéðëÝoí,
ç PCWP ìðoñåß íá åßíáé õøçëüôåñç áðü ôç äéáóôoëéêÞ ðßåóç ôçò ÐÁ,
– äoêéìáóßá PEEP: üôáí ç ìåôáâoëÞ ôçò PCWP åßíáé ìåãáëýôåñç áðü ôo Þìéóõ ôçò
ìåôáâoëÞò ôçò PEEP, ôüôå o êáèåôÞñáò äåí âñßóêåôáé óôç æþíç 3.
EðåéäÞ oé ìåôñÞóåéò ôùí áããåéáêþí ðéÝóåùí âáèìoíoìoýíôáé óå ó÷Ýóç ìå ôçí áôìoóöáéñéêÞ
ðßåóç êáé åðçñåÜæoíôáé áðü ôéò ìåôáâoëÝò ôçò åíäoèùñáêéêÞò ðßåóçò (Ppl), ç óùóôÞ
áîéoëüãçóÞ ôoõò ðñoûðoèÝôåé ç åíäoèùñáêéêÞ ðßåóç íá éóoýôáé ìå ôçí áôìoóöáéñéêÞ.
Áõôü óõìâáßíåé óôo ôÝëoò ôçò åêðíoÞò. ¸ôóé, êáèþò êáôáãñÜöåôáé ç êõìáôoìoñöÞ
ôçò ðßåóçò åíóöÞíùóçò óôo monitor, ç ìÝôñçóç ôçò PCWP ãßíåôáé óôo áíþôáôo óçìåßo
êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôçò áõôüìáôçò áíáðíoÞò êáé óôo êáôþôáôo êáôÜ ôç äéÜñêåéá áåñéóìoý
ìå èåôéêÞ ðßåóç.
Åðß ðáñoõóßáò PEEP (åîùãåíoýò Þ åíäoãåíoýò), ç Ppl åßíáé ðÜíôá õøçëüôåñç ôçò
áôìoóöáéñéêÞò. Óõíåðþò, ç PCWP õðåñåêôéìÜ ôçí ôåëoäéáóôoëéêÞ ðßåóç ôçò ÁÑ êoéëßáò
êáôÜ Ýíá ðoóü ðoõ äåí åßíáé åýêoëo íá åêôéìçèåß áêñéâþò. Óå áóèåíåßò ìå öõóéoëoãéêÞ
ðíåõìoíéêÞ compliance ç äéáöoñÜ åßíáé ðåñßðoõ ßóç ìå ôo Þìéóõ ôçò ÑÅÅÑ (åðåéäÞ
ç ÑÅÅÑ ìåôñÜôáé óå cmH2O, 1mmHg=1.36cmH2O). H ðáñoäéêÞ áöáßñåóç ôçò ÑÅÅÑ ãéá
ôç ìÝôñçóç ôçò PCWP äåí óõíéóôÜôáé ãéáôß ðñoêáëåß óçìáíôéêÝò áéìoäõíáìéêÝò ìåôáâoëÝò
(áýîçóç ôçò öëåâéêÞò åðáíáöoñÜò, ìåôáâoëÞ ôçò äéáóôoëéêÞò ëåéôoõñãßáò ôçò ÁÑ
êoéëßáò) êáé oé ìåôñÞóåéò êÜôù áðü áõôÝò ôéò óõíèÞêåò äåí áíôáíáêëoýí ôç óõíÞèç
êáôÜóôáóç ôoõ áóèåíoýò. ÅðéðëÝoí, áõôüò o ÷åéñéóìüò ìðoñåß íá oäçãÞóåé óå óoâáñÞ
õðoîáéìßá.
Ç ìåôáâëçôüôçôá ôçò ìÝôñçóçò ôçò PCWP åßíáé ðåñßðoõ 4mmHg, Ýôóé ìåôáâoëÝò õøçëüôåñåò
áð' áõôÞí ôçí ôéìÞ ðñÝðåé íá ëáìâÜíoíôáé õðüøç ãéá êëéíéêÝò ðáñåìâÜóåéò.
Ç PCWP ÷ñçóéìoðoéåßôáé óáí äåßêôçò ôçò õäñoóôáôéêÞò ðßåóçò ôùí ðíåõìoíéêþí ôñé÷oåéäþí
êáé åðoìÝíùò ôçò áíÜðôõîçò êáñäéoãåíoýò ðíåõìoíéêoý oéäÞìáôoò, ìå ôçí ðáñáäo÷Þ
üôé ç áíôßóôáóç ôùí ðíåõìoíéêþí öëåâþí åßíáé áìåëçôÝá.
Óå áóèåíåßò ìå öõóéoëoãéêÞ êoëëoåéäùóìùôéêÞ ðßåóç êáé öõóéoëoãéêÞ äéáðåñáôüôçôá
ôçò ôñé÷oåéäéêÞò ìåìâñÜíçò, ôéìÝò PCWP <18mmHg ðñáêôéêÜ áðoêëåßoõí ôo ðíåõìoíéêü
oßäçìá. ÔéìÝò 20-30mmHg õðoäçëþíoõí äéÜìåóo oßäçìá êáé ôéìÝò >30mmHg êõøåëéäéêü
ðíåõìoíéêü oßäçìá. Áóèåíåßò ìå ARDS áíáðôýóóoõí ðíåõìoíéêü oßäçìá ìå ÷áìçëüôåñåò
ôéìÝò PCWP ëüãù áõîçìÝíçò äéáðåñáôüôçôáò ôùí ôñé÷oåéäþí.
3. ÊáñäéáêÞ ðáño÷Þ (CO)
Oñßæåôáé ùò o üãêoò ôoõ áßìáôoò ðoõ åîùèåßôáé áðü ôçí êáñäéÜ ðñoò ôç óõóôçìáôéêÞ
êõêëoöoñßá áíÜ ëåðôü.
O êáèåôÞñáò Swan-Ganz åðéôñÝðåé ôç ìÝôñçóç ôçò êáñäéáêÞò ðáño÷Þò ìå ôç ìÝèoäo
ôçò èåñìoáñáßùóçò. Ç ìÝèoäoò óôçñßæåôáé óôçí Ýã÷õóç óôoí ÄÅ êüëðo ìéáò óõãêåêñéìÝíçò
ðoóüôçôáò õãñoý (5 Þ 10cc NaCl 0.9% Þ DW 5%) ìå ãíùóôÞ èåñìoêñáóßá. Ôo õãñü
áõôü ðåñíþíôáò áðü ôçí ôñéãëþ÷éíá êáé ôçí ðíåõìoíéêÞ âáëâßäá, õößóôáôáé ðëÞñç
áíÜìéîç ìå ôo áßìá ðoõ åîùèåßôáé óôçí ÐÁ êáé ðñoêáëåß ìåôáâoëÞ ôçò èåñìoêñáóßáò
ôoõ, ç oðoßá êáôáãñÜöåôáé áðü ôçí èåñìoåõáßóèçôç áíôßóôáóç ôoõ êáèåôÞñá. O õðoëoãéóôÞò
ôoõ monitor Ý÷åé åíóùìáôùìÝío Ýíá ìáèçìáôéêü ôýðo ìå ôoí oðoßo õðoëoãßæåé ôçí
êáñäéáêÞ ðáño÷Þ. Óôçí oèüíç ôoõ monitor áðåéêoíßæåôáé ìéá êáìðýëç ìå êáôáêüñõöo
Üîoíá ôç ìåôáâoëÞ ôçò èåñìoêñáóßáò êáé oñéæüíôéo ôoí ÷ñüío (ó÷Þìá 3C).
Ç åðéöÜíåéá êÜôù áðü ôçí êáìðýëç åßíáé áíôßóôñoöá áíÜëoãç ìå ôçí êáñäéáêÞ ðáño÷Þ.
¼ôáí ç êáñäéáêÞ ðáño÷Þ åßíáé õøçëÞ, ç ñoÞ ôïõ áßìáôoò óôçí ðíåõìoíéêÞ áñôçñßá
åßíáé ôá÷åßá, ç ìåôáâoëÞ ôçò èåñìoêñáóßáò ôoõ áßìáôoò ôçò ÐÁ åßíáé ìéêñÞ êáé
ç êáìðýëç Ý÷åé ìéêñÞ åðéöÜíåéá (ó÷Þìá 5A). Ôo áíôßèåôo óõìâáßíåé åðß ÷áìçëÞò
êáñäéáêÞò ðáño÷Þò (ó÷Þìá 3B).
ÁðoäåêôÝò ìåôñÞóåéò ôçò êáñäéáêÞò ðáño÷Þò ðñoûðoèÝôoõí:
á. ç Ýã÷õóç ôoõ õãñoý íá ãßíåôáé ìå óôáèåñÞ ñoÞ êáé äéÜñêåéá 2-4 äåõôåñüëåðôá,
â. ôo Üêño ôoõ ðíåõìoíéêoý êáèåôÞñá íá âñßóêåôáé óå êýñéo êëÜäo ôçò ÐÁ þóôå
íá äÝ÷åôáé éêáíÞ ðoóüôçôá ôoõ áßìáôoò ðoõ åîùèåßôáé áðü ôçí êáñäéÜ,
ã. oé ìåôñÞóåéò íá ãßíoíôáé óôçí ßäéá öÜóç ôoõ áíáðíåõóôéêoý êýêëoõ, ãéáôß oé
åíäoèùñáêéêÝò ðéÝóåéò åðçñåÜæoõí ôçí êáñäéáêÞ ðáño÷Þ. ÅðåéäÞ áõôü åßíáé åîáéñåôéêÜ
äýóêoëo óôçí ðñÜîç, óõíéóôÜôáé íá ãßíoíôáé ôñåéò äéáäo÷éêÝò ìåôñÞóåéò óå ôõ÷áßåò
öÜóåéò ôoõ áíáðíåõóôéêoý êýêëoõ êáé íá ëáìâÜíåôáé ç ìÝóç ôéìÞ, ìå ôçí ðñoûðüèåóç
üôé oé ôéìÝò äåí äéáöÝñoõí ìåôáîý ôoõò ðåñéóóüôåño áðü 15%.
Óå áíåðÜñêåéá ôçò ôñéãëþ÷éíoò oé ôéìÝò ôçò êáñäéáêÞò ðáño÷Þò åßíáé øåõäþò ÷áìçëÝò,
ãéáôß ôo áßìá ðáëéíäñoìåß ìåôáîý ÄÅ êoéëßáò êáé ÄÅ êüëðoõ, ìå áðoôÝëåóìá ç ìåôáâoëÞ
ôçò èåñìoêñáóßáò óôçí ÐÁ íá åßíáé ìéêñÞ áëëÜ ðáñáôåôáìÝíç. Ç êáìðýëç ôçò êáñäéáêÞò
ðáño÷Þò Ý÷åé ÷áìçëü ýøoò áëëÜ ìåãÜëç äéÜñêåéá. Áíôßèåôá, óå åíäoêáñäéáêÞ åðéêoéíùíßá
áðü ÁÑ ðñoò ÄÅ (ìåóoêoëðéêÞ Þ ìåóoêoéëéáêÞ) oé ôéìÝò ôçò êáñäéáêÞò ðáño÷Þò åßíáé
øåõäþò õøçëÝò, áöoý ôo åã÷åüìåío õãñü áíáìéãíýåôáé ìå ìåãáëýôåñç ðoóüôçôá áßìáôoò
êáé ç ìåôáâoëÞ ôçò èåñìoêñáóßáò åßíáé ìéêñüôåñç.
Oé ôéìÝò ôçò êáñäéáêÞò ðáño÷Þò ðñÝðåé íá óõíåêôéìþíôáé ìå ôéò õðüëoéðåò áéìoäõíáìéêÝò
ðáñáìÝôñoõò, ãéá ôoí êáèoñéóìü ôùí èåñáðåõôéêþí ìáò ðáñåìâÜóåùí. Ç êáñäéáêÞ
ðáño÷Þ åßíáé ôo ãéíüìåío ôoõ üãêoõ ðáëìoý (SV) åðß ôçí êáñäéáêÞ óõ÷íüôçôá. O
üãêoò ðáëìoý åîáñôÜôáé áðü ôo ðñoöüñôéo, ôo ìåôáöüñôéo êáé ôç óõóôáëôéêüôçôá
ôoõ ìõoêáñäßoõ. Ç PCWP áíôáíáêëÜ ôo ðñoöüñôéo ôçò ÁÑ êoéëßáò ìå ôoõò ðåñéoñéóìoýò
ðoõ ðñoáíáöÝñáìå. Äåßêôçò ôoõ ìåôáöoñôßoõ ôçò ÁÑ êoéëßáò åßíáé oé óõóôçìáôéêÝò
áããåéáêÝò áíôéóôÜóåéò. ¸ôóé, óå Ýíáí áóèåíÞ ìå öõóéoëoãéêÞ êáñäéáêÞ óõ÷íüôçôá,
÷áìçëÞ êáñäéáêÞ ðáño÷Þ ìå öõóéoëoãéêÝò ôéìÝò PCWP êáé SVR óçìáßíåé åëáôôùìÝíç
ìõoêáñäéáêÞ óõóôáëôéêüôçôá.
4. Êoñåóìüò ìéêôoý öëåâéêoý
áßìáôoò (SvO2)
Ç ìÝôñçóç ôoõ êoñåóìoý ôoõ áßìáôoò ôçò ÐÁ (SvO2) ìáò äßíåé ÷ñÞóéìåò ðëçñoöoñßåò
ãéá ôçí éóôéêÞ oîõãüíùóç.
Ç oñèÞ ëÞøç ìéêôoý öëåâéêoý áßìáôoò ðñoûðoèÝôåé ôo Üêño ôoõ Swan-Ganz íá âñßóêåôáé
óå êýñéo êëÜäo ôçò ÐÁ ìå ôo ìðáëüíé îåöoýóêùôo. Ç áéìoëçøßá ðñÝðåé íá ãßíåôáé
ìå áñãÞ êáé óôáèåñÞ ñoÞ (<3cc/min) ãéá ôçí áðoöõãÞ áíÜìéîçò ìå oîõãoíùìÝío
áßìá áðü ôá ðíåõìoíéêÜ ôñé÷oåéäÞ.
Áðü ôoí ôýðo ðoõ ìáò äßíåé ôçí êáôáíÜëùóç oîõãüíoõ óôoõò éóôoýò ìðoñoýìå íá
äoýìå ôoõò ðáñÜãoíôåò ðoõ åðçñåÜæoõí ôoí SvO2:
VO2 = CO x (CaO2 - CvO2)
VO2 = CO x Hb x (SaO2 - SvO2)
VO2 = SaO2 - (VO2 / CO x Hb) (ÖÔ: 60-77%)
ÊáôáóôÜóåéò ðoõ ðñoêáëoýí ìåßùóç ôoõ SvO2:
- åëÜôôùóç ôoõ SaO2
- åëÜôôùóç ôçò êáñäéáêÞò ðáño÷Þò
- áýîçóç ôçò êáôáíÜëùóçò O2 (ðõñåôüò, ñßãoò, óðáóìoß)
- áíáéìßá.
ÊáôáóôÜóåéò ðoõ ðñoêáëoýí áýîçóç ôoõ SvO2:
- áýîçóç ôoõ SaO2 (õøçëü FiO2, shunt ÁÑ ¼ ÄÅ)
- åëÜôôùóç ôoõ ìåôáâoëéóìoý ôùí éóôþí (õðoèåñìßá)
- åëÜôôùóç ôçò ÷ñçóéìoðoßçóçò O2 óôçí ðåñéöÝñåéá ëüãù ìåôáâoëéêoý block (óÞøç,
äçëçôçñßáóç ìå êõáíéoý÷á, Ò óõããÝíåéá ôçò Çb ìå ôo O2)
- áõîçìÝíç êáñäéáêÞ ðáño÷Þ (éíüôñoðá öÜñìáêá).
B. Õðoëoãéæüìåíåò
1. Êáñäéáêüò äåßêôçò (CI)
CI = CO/BSA (ÖÔ: 2.5-3.5L/min/m2)
ÅðåéäÞ oé ìåôáâoëéêÝò áíÜãêåò åßíáé óõíÜñôçóç ôoõ ýøoõò êáé ôoõ óùìáôéêoý âÜñoõò,
ç áíáãùãÞ ôùí áéìoäõíáìéêþí ðáñáìÝôñùí óå äåßêôåò (ìå ôç äéáßñåóÞ ôoõò ðñoò
ôçí åðéöÜíåéá óþìáôoò) åðéôñÝðåé ôçí êáëýôåñç áîéoëüãçóÞ ôoõò.
2. ¼ãêoò ðáëìoý (stroke volume - SV)
O üãêoò áßìáôoò ðoõ åîùèåßôáé óôç óõóôçìáôéêÞ êõêëoöoñßá áíÜ êáñäéáêÞ óõóôoëÞ.
SV = CO/HR: (ÖÔ: 75±15ml)
3. ÓõóôçìáôéêÝò áããåéáêÝò áíôéóôÜóåéò (Systemic vascular resistance - SVR)
Áðoôåëoýí äåßêôç ôoõ ìåôáöoñôßoõ ôçò áñéóôåñÜò êoéëßáò.
SVR = (MAP - CVP/CO) x 80 (ÖÔ: 770-1500dyn sec/cm-5)
4. ÐíåõìoíéêÝò áããåéáêÝò áíôéóôÜóåéò (Pulmonary vascular resistance - PVR)
Äåßêôçò ôoõ ìåôáöoñôßoõ ôçò äåîéÜò êoéëßáò.
PVR = (MPAP - PCWP/CO) x 80 (ÖT: 20-120dyn sec/cm-5)
5. Ìåôáöåñüìåío O2 (Oxygen Delivery - DO2)
O üãêoò oîõãüíoõ ðoõ ìåôáöÝñåôáé áíÜ ëåðôü óôoõò éóôoýò.
DO2 = CO x CaO2 (ÖÔ: 700mlO2/min)
6. ÊáôáíÜëùóç O2 (Oxygen Consumption - VO2)
O üãêoò oîõãüíoõ ðoõ êáôáíáëþíåôáé áíÜ ëåðôü áðü ôoõò éóôoýò.
VO2 = CO x (CaO2 Ð CvO2) (ÖÔ: 250ml/min)
7. ÁñôçñéoöëåâéêÞ äéáöoñÜ O2 (Arteriovenous difference (a-v)DO2)
Ç äéáöoñÜ ðåñéåêôéêüôçôáò óå O2 ìåôáîý ìéêôoý öëåâéêoý êáé áñôçñéáêoý áßìáôoò.
(a-v)DO2 = CaO2 - CvO2 (ÖÔ: 4-5mlO2/100ml áßìáôoò)
8. Ðoóoóôü ðñüóëçøçò O2 (Oxygen Extraction Ratio)
Ç ó÷Ýóç ìåôáîý êáôáêñÜôçóçò O2 áðü ôoõò éóôoýò êáé ðñoóöåñüìåíoõ O2/
O2ER = VO2/DO2 (ÖÔ: 0.25)
H ÓÇÌÁÓÉÁ ÔÏÕ ÊÁÈÅÔÇÑÁ
SWAN-GANZ ÓÔÇÍ ÁÍÔÉÌÅÔÙÐÉÓÇ ÔÙÍ ÂÁÑÅÙÓ ÐÁÓ×ÏÍÔÙÍ ÁÓÈÅÍÙÍ
ÌÁÑÊÅËËÁ
×ÁÑÁËÁÌÐÁÔOÕ
Ðíåõìoíoëüãoò, Åðéì. Â' ÐíåõìoíoëoãéêÞò ÊëéíéêÞò Èñéáóßoõ Íoóoêoìåßoõ
Ç ÷ñÞóç ôçò åðåìâáôéêÞò áéìoäõíáìéêÞò ðáñáêoëoýèçóçò Ý÷åé êáèoñßóåé ôç óýã÷ñoíç
ðñáêôéêÞ óôçí Êáñäéoëoãßá êáé óôç ÌoíÜäá ÅíôáôéêÞò Èåñáðåßáò. O êáèåôÞñáò ôçò
ðíåõìoíéêÞò áñôçñßáò ðoõ áñ÷éêÜ ÷ñçóéìoðoéÞèçêå ãéá íá êáôåõèýíåé ôç èåñáðåßá
ôoõ åìöñÜãìáôoò ôoõ ìõoêáñäßoõ, Ýãéíå ðñoóéôüò óôoõò éáôñoýò êáé óýíôoìá õéoèåôÞèçêå
ùò åñãáëåßo ìå óçìáíôéêü ñüëo óôç äéÜãíùóç, ôçí ðáñáêoëoýèçóç êáé ôo ó÷åäéáóìü
ôçò èåñáðåßáò ôùí âáñÝùò ðáó÷üíôùí áóèåíþí[1]. Ç ðëåéoøçößá ôùí éáôñþí ðoõ åñãÜæoíôáé
óå ÌoíÜäåò ÅíôáôéêÞò Èåñáðåßáò ðéóôåýoõí üôé ç ðëçñoöoñßá ðoõ ëáìâÜíåôáé áðü
ôoí ðíåõìoíéêü êáèåôÞñá (ÐÊ) åßíáé ÷ñÞóéìç óôo ó÷åäéáóìü ôçò èåñáðåßáò êáé åí
ôÝëåé óôç âåëôßùóç ôçò Ýêâáóçò ôùí áóèåíþí[2-4].
ÌåëÝôåò ðoõ õðoóôçñßæoõí ôç ÷ñÞóç ôoõ ÐÊ äßíoõí Ýìöáóç óôçí áäõíáìßá êáé óõ÷íÜ
áíáêñßâåéá ôùí êëéíéêþí ðáñáìÝôñùí üôáí ÷ñçóéìoðoéoýíôáé ãéá ôçí áéìoäõíáìéêÞ
åêôßìçóç áóèåíþí. Óå áñêåôÝò ìåëÝôåò ìÜëéóôá äéáðéóôþíåôáé üôé oé êëéíéêoß éáôñoß
ðñoÝâëåøáí óùóôÜ ôçí PCWP ìüío óôo 30-70% ôùí áóèåíþí ãåíéêþí ÌoíÜäùí ÅíôáôéêÞò
Èåñáðåßáò êáé óôo 60-85% ôùí áóèåíþí ìoíÜäùí åìöñáãìÜôùí5-8. ÌoéÜæåé áõôoíüçôo
üôé ç Ýãêáéñç êáé áêñéâÞò äéÜãíùóç èá oäçãåß óôçí êáëýôåñç Ýêâáóç ôùí áóèåíþí
êáé üôé ôo ðëåoíÝêôçìá áõôü èá åßíáé ìåãáëýôåño óå áóèåíåßò ìå ÷ñüíéá áíáðíåõóôéêÞ
íüóo, äéáôáôéêÞ ìõoêáñäéoðÜèåéá Þ ðíåõìoíéêÞ õðÝñôáóç, êáôáóôÜóåéò ðoõ åìðoäßæoõí
ôçí áêñéâÞ åêôßìçóç ôoõ ðñoöüñôéoõ ôçò áñéóôåñÜò êoéëßáò ìå âÜóç ôç ìÝôñçóç
ôçò êåíôñéêÞò öëåâéêÞò ðßåóçò.
ÐáñÜ ôçí åõñåßá ÷ñÞóç ôoõ ÐÊ ôá ôåëåõôáßá 30 ÷ñüíéá, ôo áðoôÝëåóìá ôçò åðßäñáóçò
ôçò åðåìâáôéêÞò áéìoäõíáìéêÞò ðáñáêoëoýèçóçò óôçí Ýêâáóç âáñÝùò ðáó÷üíôùí áóèåíþí
ðáñáìÝíåé áíôéêåßìåío óõæÞôçóçò êáé äéáöùíéþí.
ÄéÜöoñåò ìåëÝôåò Ý÷oõí äçìoóéåõèåß ôçí ôåëåõôáßá äåêáåôßá ðoõ áöoñoýí ôçí áóöÜëåéá
êáé ôçí áðoôåëåóìáôéêüôçôá ôçò ÷ñÞóçò ôoõ ÐÊ[9-12,15].
ÊáìéÜ ìåëÝôç äåí Ý÷åé êáôáäåßîåé ôåëåóßäéêá üôé ç ÷ñÞóç êáèåôÞñùí ðíåõìoíéêÞò
áñôçñßáò âåëôéþíåé ôçí Ýêâáóç ôùí âáñÝùò ðáó÷üíôùí áóèåíþí ôçò ÌÅÈ.
Ðéo áíáëõôéêÜ:
Áñ÷éêÜ, óôç äåêáåôßá ôoõ 1980, ìåëÝôåò ðáñáôÞñçóçò áóèåíþí ìå oîý Ýìöñáãìá ôoõ
ìõoêáñäßoõ áìöéóâÞôçóáí ôç ÷ñçóéìüôçôá êáé ôçí áóöÜëåéá ôçò ìåèüäoõ, áíáöÝñoíôáò
áõîçìÝíç èíçôüôçôá óå áóèåíåßò óôoõò oðoßoõò ÷ñçóéìoðoéåßôáé o ÐÊ.
Ôo 1996 ìßá ðoëõêåíôñéêÞ ìåëÝôç ðáñáôÞñçóçò 5.735 áóèåíþí ðoõ êáôçãoñéoðoéÞèçêáí
óå 9 oìÜäåò áóèåíåéþí, åêôßìçóå ôo áðoôÝëåóìá ôoõ êáèåôçñéáóìoý ôçò ðíåõìoíéêÞò
áñôçñßáò óôçí åðéâßùóç ôùí áóèåíþí, óôo ÷ñüío ðáñáìoíÞò ôoõò óôç ÌÅÈ êáé óôo
íoóoêoìåßo êáé óôo êüóôoò íoóçëåßáò[10]. O êáèåôçñéáóìüò ãéíüôáí ôéò ðñþôåò
24 þñåò ìåôáöoñÜò ôoõ áóèåíoýò óôç ÌÅÈ. Ç ìåëÝôç áõôÞ Ýäåéîå üôé ç ÷ñÞóç ôoõ
ÐÊ ó÷åôéæüôáí ìå áõîçìÝíç èíçôüôçôá êáé áõîçìÝío êüóôoò íoóçëåßáò óå óýãêñéóç
ìå áóèåíåßò ôçò oìÜäáò åëÝã÷oõ oé oðoßoé äåí õðoâëÞèçêáí óå êáèåôçñéáóìü[10].
Ç åðéìÝñoõò áíÜëõóç äåí áðoêÜëõøå êáìßá õðooìÜäá áóèåíþí óôçí oðoßá o êáèåôçñéáóìüò
ôçò äåîéÜò êáñäéÜò íá ó÷åôßóôçêå ìå âåëôßùóç ôçò Ýêâáóçò. ¸÷oõí ðñoôáèåß ìåñéêÝò
ðéèáíÝò åîçãÞóåéò ãéá ôçí åñìçíåßá ôùí åõñçìÜôùí áõôþí. Ç ìåëÝôç äåí åß÷å óùóôÜ
åêôéìÞóåé Ýíáí óçìáíôéêü ðáñÜãoíôá ðoõ äõíçôéêÜ ðñoêáëåß óýã÷õóç óôá áðoôåëÝóìáôá,
üðùò ç ÷ñÞóç áããåéoóõóðáóôéêþí oõóéþí.
Ç ßäéá ç ÷ñÞóç ôoõ êáèåôÞñá ìðoñåß íá åß÷å áðoôåëÝóåé óçìåßo ãéá ìéá ðéo åðéèåôéêÞ
èåñáðåßá ó÷åôéæüìåíç üìùò êáé ìå áõîçìÝíç èíçôüôçôá.
Ç ôoðoèÝôçóç ôoõ êáèåôÞñá ìðoñåß íá åß÷å oäçãÞóåé óå ÷åéñoôÝñåõóç ôçò Ýêâáóçò
ôùí áóèåíþí åîáéôßáò ôùí åðéðëoêþí áëëÜ êáé ôçò ðáñåñìçíåßáò ôùí ßäéùí ôùí äåäoìÝíùí
ðoõ ëáìâÜíoíôáí. ¶ëëùóôå Ý÷åé áíáöåñèåß ìåãÜëç ìåôáâëçôüôçôá óôçí åñìçíåßá ôùí
áéìoäõíáìéêþí äåäoìÝíùí áêüìç êáé ìåôáîý ôùí éáôñþí ÌÅÈ[16].
¶ëëoé ðåñéoñéóìoß ðåñéåëÜìâáíáí ôoí ßäéo ôo ó÷åäéáóìü ôçò ìåëÝôçò (ìåëÝôç ðáñáôÞñçóçò)
êáé ôo ãåãoíüò ôçò ÷ñÞóçò ôoõ ÐÊ óôç äéÜñêåéá ôùí ðñþôùí 24 ùñþí êáé ü÷é áñãüôåñá
óôç äéÜñêåéá ôçò ðáñáìoíÞò ôoõò áóèåíoýò óôç ÌÅÈ.
Ðáñüëá áõôÜ, ç ìåëÝôç áõôÞ ëåéôoýñãçóå ùò êáôáëýôçò êáé äõíÜìùóå ðåñéóóüôåño
ôç óõæÞôçóç ãéá ôç ÷ñçóéìüôçôá ôoõ êáèåôçñéáóìoý ôçò ðíåõìoíéêÞò áñôçñßáò ðñoêáëþíôáò
åê íÝoõ Ýêêëçóç ãéá ìéá ðñooðôéêÞ, ôõ÷áéoðoéçìÝíç ìåëÝôç ìå óêoðü íá åîåôáóôåß
ç ðëÝoí êáôÜëëçëç ÷ñÞóç áõôoý ôoõ åñãáëåßoõ[7,18]. Äõóôõ÷þò, ðñoóðÜèåéá íá äéåîá÷èåß
ôÝôoéá ìåëÝôç óå ÌÅÈ Ý÷åé ðáñåìðoäéóôåß áðü ôçí áíôßëçøç ôùí éáôñþí üôé o ÐÊ
âåëôéþíåé ôçí Ýêâáóç ôùí áóèåíþí, ìå áðoôÝëåóìá íá èåùñåßôáé áíÞèéêç ç ìç ÷ñçóéìoðoßçóç
ôoõ ÐÊ óå áéìoäõíáìéêÜ åðéâáñõìÝíoõò áóèåíåßò.
Ç óõóôçìáôéêÞ ÷ñÞóç ôoõ ÐÊ óå áóèåíåßò õøçëoý êéíäýíoõ ðoõ õðoâÜëëoíôáé óå ðñoãñáììáôéóìÝíá
Þ åðåßãoíôá ÷åéñoõñãåßá åßíáé êáé ðÜëé áíôéêåßìåío äéáöùíéþí êáé óå êÜèå ðåñßðôùóç
áóáöoýò oöÝëoõò. Ìßá ðñüóöáôç ðoëõêåíôñéêÞ, ôõ÷áéoðoéçìÝíç ìåëÝôç óõìðåñéÝëáâå
2.000 áóèåíåßò õøçëoý êéíäýíoõ (ASA III Þ IV), çëéêßáò >60 åôþí ðoõ õðoâëÞèçêáí
óå êáñäéáããåéáêÜ Þ oñèoðáéäéêÜ ÷åéñoõñãåßá ìåôÜ áðü êáèåôçñéáóìü ôçò ðíåõìoíéêÞò
áñôçñßáò Þ ÷ùñßò ÐÊ[11]. Ç áíôéìåôþðéóç ôùí áóèåíþí ôçò oìÜäáò åëÝã÷oõ ãéíüôáí
ìå âÜóç ôç ìÝôñçóç ôçò êåíôñéêÞò öëåâéêÞò ðßåóçò (ÊÖÐ) êáé Üëëùí êëéíéêþí ðáñáìÝôñùí.
Äåí âñÝèçêå êáìéÜ óçìáíôéêÞ äéáöoñÜ óôç èíçôüôçôá óôo íoóoêoìåßo (7,8% êáé 7,7%
áíôßóôoé÷á) Þ óôç èíçôüôçôá ìåôÜ áðü Ýíá ÷ñüío (17%êáé 16% áíôßóôoé÷á) ìåôáîý
ôùí äýo oìÜäùí.
Ç ìüíç óçìáíôéêÞ äéáöoñÜ ðoõ êáôáãñÜöçêå, Þôáí ç õøçëüôåñç óõ÷íüôçôá ðíåõìoíéêÞò
åìâoëÞò óôçí oìÜäá ðoõ ÷ñçóéìoðoéÞèçêå o ÐÊ (0,9% êáé 0% áíôßóôoé÷á).
Ìßá ðéèáíÞ åîÞãçóç ãéá áõôÜ ôá åõñÞìáôá åßíáé ç êëéíéêÞ óçìáóßá ôçò êåíôñéêÞò
öëåâéêÞò ðßåóçò óôçí oìÜäá åëÝã÷oõ ùò áíôßóôoé÷oõ ôçò ðßåóç ðëÞñùóçò ôçò áñéóôåñÜò
êoéëßáò. Áí äåí õðÜñ÷åé ðíåõìoíéêÞ õðÝñôáóç Þ ðñoöáíÞò äõóëåéôoõñãßá ôçò äåîéÜò
êoéëßáò, ç CVP ðáñÝ÷åé ìßá áîéüðéóôç åêôßìçóç ôçò ðßåóçò ðëÞñùóçò ôçò áñéóôåñÜò
êoéëßáò êáé Ýôóé ìðoñåß íá ÷ñçóéìoðoéçèåß ãéá íá áðoêëåßóåé ôçí õðooãêáéìßá
óôoõò ðåñéóóüôåñoõò áóèåíåßò.
Ç åðßäñáóç ôoõ ÐÊ óôçí Ýêâáóç ôùí áóèåíþí åñåõíÞèçêå ðåñáéôÝñù óå ìßá ðoëõêåíôñéêÞ
ìåëÝôç 676 áóèåíþí ìå shock, ARDS Þ êáé ôá äýo ðoõ ôõ÷áéoðoéÞèçêáí êáé áíôéìåôùðßóôçêáí
ìå Þ ÷ùñßò êáèåôÞñá ÐÊ. Ç åñìçíåßá ôùí äåäoìÝíùí, ç äéÜñêåéá ôoõ êáèåôçñéáóìoý
êáé o åðáêüëoõèoò êëéíéêüò ÷åéñéóìüò áöÝèçêáí óôçí êñßóç ôùí èåñÜðoíôùí éáôñþí
÷ùñßò ôçí åðéâoëÞ óõãêåêñéìÝíùí èåñáðåõôéêþí óôü÷ùí. Äåí äéáðéóôþèçêå êáìéÜ
äéáöoñÜ óôç èíçôüôçôá ôçí 28ç çìÝñá. Oé êáèåôÞñåò ðáñÝìåíáí ãéá ìÝóo äéÜóôçìá
2,3 çìåñþí êáé Ýôóé ìðoñåß íá Ý÷åé õðoôéìçèåß óôç ìåëÝôç ç óõ÷íüôçôá ôùí åðéðëoêþí
ôoõ ÐÊ ðoõ ó÷åôßæoíôáé ìå ôo óõíçèéóìÝío ÷ñüío ðáñáìoíÞò. Ðáñüëç ôç äõóêoëßá
íá ãßíoõí áðoäåêôÜ áõôÜ ôá åõñÞìáôá óôç ãåíéêÞ ÷ñÞóç ôoõ ÐÊ, ç ìåëÝôç áõôÞ ÷áñáêôçñßæåôáé
ìoíáäéêÞ, êáëÜ ó÷åäéáóìÝíç êáé äéáðéóôþíåé üôé áí êáé oé ÐÊ åßíáé ó÷åôéêÜ áóöáëåßò
óôç ÷ñÞóç, äåí Ý÷oõí êáìéÜ ùöÝëéìç åðßäñáóç óôçí Ýêâáóç ôùí áóèåíþí.
ÌðñoóôÜ óôo ðåñßðëoêo áõôü èÝìá ðoõ áöoñÜ ôç ÷ñÞóç ôùí êáèåôÞñùí ðíåõìoíéêÞò
áñôçñßáò áðü êoéíoý, ôo 1997 ç American Thoracic Society, The Society of Critical
Care Medicine, The European Society of Intensive Care Medicine, The American
College of Chest Physicians, The American Association of Critical Care Nurses,
and The American College of Critical Care Medicine äéáôýðùóáí êÜðoéåò óõãêåêñéìÝíåò
óõóôÜóåéò[19]. Äåí õðÜñ÷åé ðñoò ôo ðáñüí êáìßá Ýíäåéîç ãéá áíáóôoëÞ ôçò ÷ñÞóçò
ôoõ Swan-Ganz êáèåôÞñá óôç ÌoíÜäá ÅíôáôéêÞò Èåñáðåßáò. ÁíôéèÝôùò, õðÜñ÷oõí éó÷õñÝò
åíäåßîåéò üôé ç ÷ñÞóç ôoõ ÐÊ óå çëéêéùìÝíoõò áóèåíåßò ðoõ õðoâÜëëoíôáé óå ÷åéñoõñãåßá
õøçëoý êéíäýíoõ, äåí ó÷åôßæåôáé ìå áõîçìÝíç èíçôüôçôá.
Ç áðüöáóç åéóüäoõ ôoõ êáèåôÞñá ðñÝðåé íá âáóßæåôáé óôçí êëéíéêÞ êáôÜóôáóç êÜèå
óõãêåêñéìÝíoõ áóèåíÞ êáé óôçí áíáæÞôçóç ìéáò éóoññoðßáò ìåôáîý ôoõ êéíäýíoõ
êáé ôoõ êÝñäoõò áðü ôç ÷ñÞóç ôoõ êáèåôÞñá. Óå áðoõóßá óoâáñÞò ðíåõìoíéêÞò íüóoõ,
ðíåõìoíéêÞò õðÝñôáóçò Þ ðñoöáíoýò äõóëåéôoõñãßáò ôçò äåîéÜò êoéëßáò, ç ðáñáêoëoýèçóç
ôçò êåíôñéêÞò öëåâéêÞò ðßåóçò (ÊÖÐ) ìðoñåß íá åßíáé áñêåôÞ ãéá ôoí áðoêëåéóìü
ôçò õðooãêáéìßáò êáé ôçí êáèoäÞãçóç óôç ÷oñÞãçóç õãñþí.
Oé éáôñoß ðoõ áíáëáìâÜíoõí ôçí ôoðoèÝôçóç ôoõ êáèåôÞñá êáé ôç óõëëoãÞ ôùí áéìoäõíáìéêþí
ðëçñoöoñéþí, ðñÝðåé íá åßíáé éêáíoß íá åêôéìoýí ôçí ðoéüôçôá ôùí äåäoìÝíùí êáé
íá åñìçíåýoõí óùóôÜ ôá áðoôåëÝóìáôá.
ÔÝëoò, åíäåßêíõíôáé åðéðñüóèåôåò ðñooðôéêÝò, ôõ÷áéoðoéçìÝíåò êáé åëåã÷üìåíåò
ìåëÝôåò ãéá íá áðoóáöçíéóèåß ç èÝóç ôoõ ÐÊ óôçí áéìoäõíáìéêÞ ðáñáêoëoýèçóç ôùí
âáñÝùò ðáó÷üíôùí áóèåíþí.
Âéâëéoãñáößá
1. Swan HJC, Ganz W, Forrester J et al. Catheterization of the heart in man
with use of flow Ð directed balloon Ð tipped catheter. N Engl J Med 1979; 283:447-451.
2. Chernow B. Pulmonary artery flotation catheters: A statement by the American
College of Chest Physicians and the American Thoracic Society. Chest 1997; 111-261.
3. American Society of Anesthesiologists Task Force on Pulmonary Artery Catheterization.
Anesthesiology 1993; 78:330-394.
4. European Society of Intensive Care Medicine. Expert Panel: The use of pulmonary
Artery Catheter. Intensive Care Medicine 1991; 17:I-VIII.
5. Matthay MA, Chatferjee K. Bedside catheterization of the pulmonary artery:
Risks compared with benefits. Ann Intern Med 1988; 109:826.
6. Eisenberg PR, Jaffe AS, Schuster DP. Clinical evaluation compared to pulmonary
artery catheterisation in the haemodynamic assessment of critically ill patients.
Crit Care Med 1984;12:549.
7. Forrester JC, Diamond G, Swan HJ. Correlative classification of clinically
and haemodynamic function after acute myocardial infraction. AM J Cardiol 1977;
39:137.
8. Bayliss J, Norell M, Ryan A et al. Bedside haemodynamic monitoring: Experience
in a general hospital. Br Med J 1983; 287:187.
9. Ivanov R, Allen J, Calvin JE. The incidence of major morbidity in critically
ill patients managed with pulmonary artery catheters: Ameta-analysis. Crit Care
Med 2000; 28:615.
10. Connors AF, Speroff T, Dawson NV et al. The effectiveness of right heart
catheterisation in the initial care of critically ill patients. JAMA 1996; 26:889.
11. Sandham JD, Hull RD, Brant RF et al. A randomised controlled trial of the
use of pulmonary artery catheters in high risk surgical patients. N Engl J Med
2003; 348-5.
12. Yu DT, Platt R, Lanken RN et al. Relationship of the pulmonary artery catheter
use to mortality and resource utilization in patients with severe sepsis. Crit
Care Med 2003; 31:2734.
13. Core JM, Goldeberg RJ, Spodic DH , Aplert JS, Dalen JE et al. A community-wide
assessment f the use of pulmonary artery catheters in patients with acute myocardial
infraction. Chest 1985; 88:567.
14. Dalen JE. Does pulmonary artery catheterisation benefit patients with acute
myocardial infraction? Chest 1990; 98:1313.
15. Richard C, Warszawski J, Anguel N et al .Early use of the pulmonary artery
catheter and outcomes in patients with shock and ARDS: A randomized controlled
trial. JAMA 2003; 290:2713.
16. Squara P, BenettD, Perret C. Pulmonary artery catheter: Does the problem
lie in the users? Chest 2002; 121:2009.
17. Dalen JE, Bone RC. Is it time to pull the pulmonary artery catheter. JAMA
1996; 276:916.
18. Mueller HS, Chatterjee K, Davis KB et al. ACC expert consensus document.
Present use of bedside right heart catheterization in patients with cardiac
disease. American College of Cardiology J Am Coll Cardiol 1988; 32:840.
19. Pulmonary Artery Catheter Consensus Conference Participants. Consensus Statement.
Crit Care Med 1997; 25:910.
