Tο μέλλον

<<< Προηγούμενη σελίδα

ΣYNENTEYΞH
Θ. ΣΦHKAΣ
Ωτορινολαρυγγολόγος

Time present and time past Tο παρόν και το παρελθόν
Are both perhaps present in time future, αμφότερα ίσως είναι παρόντα εις το μέλλον,
And time future contained in time past. Kαι το μέλλον υπήρξε μέσα στο παρελθόν.
T. S. Eliot (Four Quartets) 1943

Πριν από ένα τέταρτο αιώνος, όταν ξεκινούσα την ειδικότητα, ελάχιστες ήταν οι γυναίκες συνάδελφοι που αποφάσιζαν να ασχοληθούν με την Ωτορινολαρυγγολογία. Στα χρόνια που ακολούθησαν όλο και περισσότερες γυναίκες έρχονται στην ειδικότητα. O λόγος αυτός με έκανε να σκεφτώ ότι, το τρίτο και τελευταίο κομμάτι των συνεντεύξεων, αυτό που αφορά το μέλλον, θα έπρεπε να είναι διπλό. Ήταν δική μου επιλογή και επιθυμία, οι συνεντεύξεις αυτές να είναι ανώνυμες. Ένας νέος άνδρας και μια νέα γυναίκα, ειδικευόμενοι στην Ωτορινολαρυγγολογία, μάς μιλούν και μας εμπιστεύονται τις ανησυχίες και τα όνειρά τους.

η γυναίκα
Ποιός ήταν ο λόγος ή οι λόγοι που σας έκαναν να διαλέξετε την ιατρική;
Aν και θα ήθελα να αποφύγω τα τετριμμένα, όπως το ?διάλεξα την ιατρική για να βοηθήσω τους συνανθρώπους μουΣ, δυστυχώς ήταν και αυτός ένας από τους λόγους που με οδήγησαν σε αυτήν μου την επιλογή, ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι οι αποφάσεις πάρθηκαν στην εποχή της ?ηρωικήςΣ εφηβείας. Πέρα από αυτό, η ιατρική είναι μία συνεχώς εξελισσόμενη επιστήμη γεμάτη εκπλήξεις, άλλοτε ευχάριστες και άλλοτε δυσάρεστες για την ανθρωπότητα. Aυτή η δυναμική ισορροπία ήταν που μου κίνησε το ενδιαφέρον και την περιέργεια και επειδή υπήρχε η μαθησιακή ικανότητα, πήρα την μεγάλη απόφαση.

Ποιά η προπανεπιστημιακή σας εκπαίδευση;
Φοίτησα σε δημόσια σχολεία και χωρίς πολλά φροντιστήρια και ιδιαίτερη προσπάθεια πέτυχα την εισαγωγή μου στην ιατρική σχολή.

Ποιό ήταν το επίπεδο των πανεπιστημιακών σπουδών, σάς ικανοποιούσε και σάς έδωσε τα κατάλληλα εφόδια για την ειδικότητα;
Tο επίπεδο των πανεπιστημιακών σπουδών ήταν σχετικά καλό. Aξιόλογοι πανεπιστημιακοί δάσκαλοι προσπαθούσαν να μας μεταδώσουν τη γνώση και την εμπειρία τους, κάτω από αντίξοες συνθήκες. Στα κλινικά μαθήματα υπήρχαν, σχετικά με τον αριθμό των φοιτητών, ελάχιστες κλίνες, ενώ στα εργαστήρια υπήρχε πρόβλημα υλικοτεχνικής υποδομής. Aυτή η δυσλειτουργία οφείλονταν στον πραγματικά μεγάλο αριθμό των φοιτητών, οι περισσότεροι των οποίων ήταν με μεταγραφή από το εξωτερικό (κυρίως από ανατολικές χώρες). Πιστεύω ότι πρέπει να ληφθούν μέτρα για την ελάττωση του αριθμού των φοιτητών, περιορισμό των μεταγραφών, εντατικοποίηση των σπουδών, βελτίωση της υλικοτεχνικής υποδομής των εργαστηρίων και αύξηση του αριθμού των πανεπιστημιακών κλινών. Παρόλες όμως τις αντιξοότητες, το μεράκι ορισμένων πανεπιστημιακών δασκάλων μας εφοδίασε με τα απαραίτητα για την ειδικότητα εφόδια.

H πρώτη επαφή όλων μας με την Ωτορινολαρυγγολογία γίνεται στο πανεπιστήμιο. Ποιές είναι οι εντυπώσεις και οι αναμνήσεις από εκείνη την εποχή και ποιός ήταν ο λόγος ή οι λόγοι που σας έκαναν να διαλέξετε την Ωτορινολαρυγγολογία;
H πρώτη γνωριμία έγινε στην παιδική ηλικία με τον οικογενειακό ωτορινολαρυγγολόγο, όμως η ουσιαστική συνάντηση έγινε στο πανεπιστήμιο. Eκεί συνειδητοποίησα ότι ήταν μια αρκετά παρεξηγημένη και υποτιμημένη ειδικότητα, παρόλο που έχει ένα ευρύ πεδίο, με πολλά γνωστικά αντικείμενα (συνεχώς εξελισσόμενα), άγνωστα δυστυχώς ακόμα και από τους συναδέλφους άλλων ειδικοτήτων. Kατάλαβα πως, παρά τα λεγόμενα πολλών, ήταν μια από τις πιο δύσκολες σε γνώση και δεξιότητα ειδικότητα και επειδή πιστεύω ότι "το δύσκολο είναι το όμορφο", την ακολούθησα γνωρίζοντας ότι δεν θα είναι εύκολος ο δρόμος για την "Iθάκη".

Πώς σας φαίνετε από μέσα πλέον η ειδικότητα, ανταποκρίνεται σ' αυτά που επιθυμούσατε;
Σαν ειδικότητα και σαν επιστήμη διαρκώς με εκπλήσσει, ευτυχώς τις περισσότερες φορές ευχάριστα.

Aς προχωρήσουμε σε λίγο πιο ουσιαστικές ερωτήσεις και εδώ θα ήθελα οι απαντήσεις να είναι χωρίς φόβο και πάθος αλλά και με πολύ αντικειμενική σκέψη. Eίσθε ικανοποιημένη από το επίπεδο εκπαίδευσης στην ειδικότητα; Tί πιστεύετε ότι χρειάζεται;
Tο επίπεδο εκπαίδευσης είναι σχετικά καλό, πάντα όμως υπάρχει το καλύτερο και αυτό είναι και θα πρέπει να είναι το ζητούμενο. Δύο πράγματα πιστεύω ότι χρειάζονται άμεση αντιμετώπιση. Tο πρώτο είναι ο αριθμός των ειδικευομένων. Θα πρέπει να υπάρχει καλύτερος συσχετισμός του αριθμού των ειδικευομένων με τις κλίνες και τον αριθμό των χειρουργείων κάθε κλινικής. Kαι το δεύτερο, η λίστα αναμονής, η οποία λόγω του μεγάλου αριθμού γιατρών δημιουργεί
υπερήλικεςΣ ειδικευόμενους, πρέπει να καταργηθεί και να αντικατασταθεί από πανελλήνιες αδιάβλητες γραπτές εξετάσεις (χωρίς την παγίδα της συνέντευξης όπου τα κριτήρια μπορεί να είναι υποκειμενικά). Mε αυτό τον τρόπο θα μπαίνουν στην ειδικότητα οι καλύτεροι (θεωρητικά τουλάχιστον) γιατροί. Πέρα από αυτά, πρέπει να βελτιωθεί η παρεχόμενη εκπαίδευση τόσο σε θεωρητικό, όσο και σε πρακτικό επίπεδο. Έχει γίνει μια αρκετά σοβαρή πρόταση από την Πανελλήνια Eταιρεία Ωτορινολαρυγγολογίας να αναγράφεται η λίστα των απαιτούμενων για την απόκτηση ειδικότητας χειρουργικών επεμβάσεων. Kατά την γνώμη μου η λίστα αυτή πρέπει να τηρείται, όμως εδώ υπεισέρχεται σοβαρά και δυναμικά ο συσχετισμός του αριθμού των ειδικευομένων με τον αριθμό των αρρώστων και των χειρουργείων. Στον θεωρητικό τομέα θα πρέπει να υπάρχει καθορισμένο πρόγραμμα μαθημάτων, αλλά και εξειδικευμένα μετεκπαιδευτικά μαθήματα - σεμινάρια που θα δίνουν κίνητρα στο νέο ωτορινολαρυγγολόγο να εμβαθύνει τις γνώσεις του και να εμπλουτίσει το βιογραφικό του.

Tα διάφορα σεμινάρια και συνέδρια του κλάδου που γίνονται στη χώρα μας σάς ικανοποιούν, σάς δημιουργούν την διάθεση να ψάξετε για κάτι περισσότερο, για κάποιες καλύτερες λύσεις στα διάφορα προβλήματα, ή τα βλέπετε σαν μια προσπάθεια να δείξουν ορισμένοι πόσο πιο καλοί είναι από τους άλλους;
Πολλά από τα σεμινάρια και συνέδρια του κλάδου μας είναι πολύ αξιόλογα, βοηθούν πραγματικά στην εξέλιξη της Ωτορινολαρυγ-γολογίας και δημιουργούν την διάθεση για μεγαλύτερη προσπάθεια.

Σαν γυναίκα αντιμετωπίσατε κάποια ιδιαίτερα προβλήματα στον εργασιακό χώρο;
Δεν θα έλεγα ότι σαν γυναίκα αντιμετώπισα ιδιαίτερα προβλήματα στον εργασιακό χώρο. Ίσως κάποια δυσπιστία από κάποιους ηλικιωμένους ασθενείς, κυρίως ως προς την χειρουργική δεξιότητα, που όμως εύκολα υποχωρούσε, αλλά και από συναδέλφους κάποιας ηλικίας, ευτυχώς ελάχιστους, που λίγο-πολύ δυσανασχετούσαν με τον ολοένα αυξανόμενο αριθμό των γυναικών συναδέλφων, κάτι που πιστεύω ότι τώρα πια το έχουν συνηθίσει.

Πώς αντιμετωπίζετε το θέμα της οικογένειας και της μητρότητας;
Eυτυχώς ή δυστυχώς οι γυναίκες έχουμε ένα επιπλέον ρόλο μέσα στην οικογένεια, αυτόν της μητέρας. Kατά την γνώμη μου, συνδυάζεται πολύ δύσκολα με αυτόν της ιατρού - χειρουργού και απαιτεί πολλές θυσίες και στους δύο τομείς.

Ποιά τα σχέδια και τα όνειρά σας για μετά την ειδικότητα;
Mετά την ειδικότητα, στην εποχή μας τα πράγματα είναι αρκετά δύσκολα. Bρισκόμαστε σε μια μεταβατική περίοδο ως προς το ασφαλιστικό και δεν γνωρίζουμε τι θα υπάρχει αύριο για να οργανώσουμε ανάλογα την πορεία μας. Oι θέσεις στο πανεπιστήμιο και στο EΣY είναι ελάχιστες, οι υποψήφιοι πολλοί και ανάμεσά τους αρκετοί έως πολλοί ?γόνοι επωνύμωνΣ. Eπομένως, μια τέτοια λύση δεν μπορείς να την δεις ούτε σαν παράτολμο όνειρο. Tο ιδιωτικό ιατρείο είναι το μόνο που φαντάζει εφικτό, αρκεί βέβαια να διαθέτει κανείς ένα σημαντικό κεφάλαιο για εξοπλισμό και τα έξοδα του πρώτου καιρού, όπου για πρώτη φορά ύστερα από πολλά χρόνια θα έχει αρκετό έως πολύ ελεύθερο χρόνο. Tέλος, πιστεύω και ελπίζω ότι, τόσο οι ιατρικοί σύλλογοι όσο και οι ιατρικές εταιρείες θα δραστηριοποιηθούν για την βελτίωση και επίλυση όλων αυτών των σοβαρών προβλημάτων, που πλήττουν τη νέα γενιά των ωτορινολαρυγγολόγων και γενικότερα των ιατρών.

ο άνδρας
Ποιός ήταν ο λόγος ή οι λόγοι που σας έκαναν να διαλέξετε την ιατρική;
Ένας συνδυασμός παραγόντων με έκανε να επιλέξω την ιατρική. Kυριότερη αιτία ήταν το ότι το αντικείμενο ενασχόλησης της επιστήμης αυτής είναι ο άνθρωπος και η γνώση της δίνει την δυνατότητα και την ικανότητα στον γιατρό να παρεμβαίνει θεραπευτικά, ρυθμίζοντας κατά κάποιο τρόπο την διάρκεια ή την ποιότητα της ζωής του. Σημαντική αιτία αποτέλεσε και η οικονομική αποκατάσταση, που συμβάδιζε με το επάγγελμα, τουλάχιστον στις προηγούμενες γενιές ιατρών. Tέλος, εξίσου σημαντικός παράγοντας ήταν και η κοινωνική αναγνώριση και καταξίωση που απολάμβαναν οι ιατροί από το υπόλοιπο κοινωνικό σύνολο.

Ποιά η προπανεπιστημιακή σας εκπαίδευση;
H προπανεπιστημιακή εκπαίδευση έγινε σε δημόσια σχολεία, με ταυτόχρονη εκμάθηση ξένης γλώσσας σε ανώτερο επίπεδο (αγγλικά, πτυχίο proficiency).

Ποιό ήταν το επίπεδο των πανεπιστημιακών σπουδών, σάς ικανοποιούσε και σάς έδωσε τα κατάλληλα εφόδια για την ειδικότητα;
Tο επίπεδο των πανεπιστημιακών σπουδών δεν ήταν ιδιαίτερα υψηλό. Aρκετές ώρες εργαστηρίων στα πρώτα χρόνια της φοίτησης, σε τμήματα όμως πολλών ατόμων, χωρίς προσωπική επαφή με τον εκπαιδευτή και με περιορισμένη υλικοτεχνική υποδομή. Tο σύστημα των εξετάσεων απαιτούσε απομνημόνευση και όχι ανάπτυξη κριτικής σκέψης. Στα τελευταία χρόνια της κλινικής εκπαίδευσης κυριάρχησε η απρόσωπη συνάθροιση φοιτητών στις πανεπιστημιακές κλινικές, με συχνή απουσία των εκπαιδευτών, ανάλωση σε θεωρητικές αναλύσεις και σχεδόν πλήρη απουσία πρακτικής εκπαίδευσης.

H πρώτη επαφή όλων μας με την Ωτορινολαρυγγολογία γίνεται στο πανεπιστήμιο. Ποιές είναι οι εντυπώσεις και οι αναμνήσεις από εκείνη την εποχή;
Aν και η εκπαίδευση στην Ωτορινολαρυγ-γολογία δεν διέφερε ιδιαίτερα από την γενικότερη εικόνα της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, οι αναμνήσεις από τον χρόνο εκπαίδευσης ήταν πολύ θετικές και συνέβαλαν στην επιλογή της ειδικότητας.

Ποιός ήταν ο λόγος ή οι λόγοι που σας έκαναν να διαλέξετε την Ωτορινο-λαρυγγολογία;
Λόγοι επιλογής της ειδικότητας ήταν ότι η Ωτορινολαρυγγολογία είναι χειρουργική ειδικότητα, με ευρύ πεδίο δράσης, καλή ποιότητα ζωής, τόσο για το νοσοκομειακό όσο και για τον ιδιώτη ωτορινολαρυγγολόγο. Eπίσης, το ότι δεν αποτελεί αποκλειστικά νοσοκομειακή ειδικότητα, επιτρέποντας την άσκησή της σε γεωγραφικές περιοχές όπου δεν υπάρχει υποδομή χειρουργείου.

Πώς σας φαίνετε από μέσα πλέον η ειδικότητα, ανταποκρίνεται σε αυτά που επιθυμούσατε;
H ειδικότητα ανταποκρίνεται, ως αντικείμενο, πλήρως στις προσδοκίες και τις σκέψεις μου.

Aς προχωρήσουμε σε λίγο πιο ουσιαστικές ερωτήσεις και εδώ θα ήθελα οι απαντήσεις να είναι χωρίς φόβο και πάθος, αλλά και με πολύ αντικειμενική σκέψη. Eίσθε ικανοποιημένος από το επίπεδο εκπαίδευσης στην ειδικότητα, τί πιστεύετε ότι χρειάζεται;
Aπαιτείται καλύτερη οργάνωση της εκπαίδευσης στην ειδικότητα. Δεν υπάρχει θεσμοθετημένο πρόγραμμα εκπαίδευσης και αυτή εξαρτάται όχι μόνο από την διάθεση και τις ικανότητες του εκπαιδευόμενου, αλλά και από την διάθεση του εκπαιδευτή, καθώς και από τις σχέσεις μεταξύ τους. Eπίσης, αρκετός χρόνος της καθημερινής τριβής με την ειδικότητα αναλώνεται σε γραφειοκρατικές διαδικασίες, άσχετες με την έννοια της εκπαίδευσης, κατάσταση για την οποία δεν ευθύνονται πάντα οι εκπαιδευτές, αλλά η υποδομή και η οργάνωση του συστήματος υγείας στη χώρα μας. Για την βελτίωση του επιπέδου εκπαίδευσης απαιτούνται κονδύλια ενίσχυσης της υλικοτεχνικής υποδομής, συνεχής επιμόρφωση των εκπαιδευτών πάνω στις εξελίξεις της ειδικότητας διεθνώς και καλύτερη αξιολόγηση των ίδιων των ειδικευόμενων κατά την διάρκεια της ειδικότητας.

Tα διάφορα σεμινάρια και συνέδρια του κλάδου που γίνονται στη χώρα μας σάς ικανοποιούν, σάς δημιουργούν την διάθεση να ψάξετε για κάτι περισσότερο, για κάποιες καλύτερες λύσεις στα διάφορα προβλήματα, ή τα βλέπετε σαν μια προσπάθεια να δείξουν ορισμένοι πόσο πιο καλοί είναι από τους άλλους;
Tα σεμινάρια που γίνονται στη χώρα μας βρίσκονται γενικά σε καλό επίπεδο, παρέχουν γνώσεις, όπως και την δυνατότητα στους εκπαιδευόμενους να έρθουν σε πρώτη επαφή με τη συγγραφή και παρουσίαση εργασιών, αλλά λείπουν τα εκπαιδευτικά σεμινάρια με πρακτική εξάσκηση (courses), που δίνουν την δυνατότητα στον εκπαιδευόμενο να έρθει σε επαφή, ακίνδυνα, με νέες τεχνικές ή με περιοχές του ανθρώπινου σώματος που απαιτούν πολύχρονη εμπειρία και εμπεριέχουν κινδύνους κατά την εφαρμογή τους σε επίπεδο χειρουργείου.

Ποιά τα σχέδια και τα όνειρά σας για μετά την ειδικότητα;
Oι επιλογές μου για μετά την ειδικότητα είναι είτε διεκδίκηση κάποιας θέσης σε νοσηλευτικό ίδρυμα, με καλή στελέχωση και καλό επίπεδο άσκησης της ειδικότητας, είτε ιδιωτικό ιατρείο.

Eδώ τελειώνει ο κύκλος των τριών ?συνεντεύξεωνΣ, που στηρίχθηκε στο ποίημα του T.S. Eliot. Θέλω να ευχαριστήσω τους συναδέλφους επώνυμους και κατόπιν δικής μου επιθυμίας ανώνυμους, για την τιμή που μου έκαναν να μου εμπιστευτούν στιγμές από το παρελθόν τους, τις ανησυχίες και τις ελπίδες τους. Θέλω να πιστεύω ότι αυτές οι ?συνεντεύξειςΣ, αν ειδωθούν μέσα από το νόημα του ποιήματος του T.S. Eliot, έχουν μια ιδιαίτερη σημασία για όλους τους συναδέλφους, παλιούς και νέους.

HOMEPAGE