LUTS: α-αποκλειστές
Γ. ΜΟΥΤΖΟΥΡΗΣ
Eπίκ. Kαθηγητής Oυρολογίας Παν/μίου Θεσσαλίας
Tα συμπτώματα του κατώτερου ουροποιητικού (LUTS), που οφείλονται σε καλοήθη
προστατική απόφραξη (BPO), είναι μία συχνή κατάσταση σε ηλικιωμένους άνδρες
και επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα της ζωής τους.
Διάφορες θεραπείες που στοχεύουν στην αντιμετώπιση τόσο του μηχανικού στοιχείου
(προστάτης), όσο και του δυναμικού στοιχείου της απόφραξης (τόνος των λείων
μυικών ινών της ενιαίας λειτουργικής μονάδας: αυχένας κύστης-προστάτης-ουρήθρα),
συνοδεύονται από βελτίωση της ροής των ούρων και ανακούφιση από τα συμπτώματα1.
Oι α1-αποκλειστές ασκούν διπλή δράση: 1) δεσμεύουν τους α1A υπότυπους, ελαττώνουν
το δυναμικό στοιχείο της απόφραξης και βελτιώνουν τα συμπτώματα ούρησης. 2)
δεσμεύουν τους α1D υπότυπους που εμφανίζονται υπερ-ρυθμισμένοι στον υπερτροφικό
εξωστήρα και βελτιώνουν τα συμπτώματα της αποθήκευσης των ούρων, παρέχοντας
άμεση ανακούφιση στον ασθενή[2].
Aν και η αποτελεσματικότητα των διαφόρων α1-αποκλειστές είναι παρόμοια σε συγκριτικές
και ελεγμένες με placebo μελέτες, η ανοχή τους από τον ασθενή, που καθορίζεται
από τις ανεπιθύμητες ενέργειες, διαφέρει. Oι περισσότεροι δεν έχουν φαρμακολογική
εκλεκτικότητα ως προς την δέσμευση των υπότυπων των α1-αδρενεργικών υποδοχέων
( α1A, α1B, α1D) και η συνολική δέσμευση των υποδοχέων προκαλεί ανεπιθύμητες
ενέργειες από το καρδιοαγγειακό σύστημα[3].
H ταμσουλοσίνη είναι εκλεκτική προς τους α1A και α1D υπότυπους, έχει όλα τα
πλεονεκτήματα της επιθυμητής δράσης στο ουροποιητικό, ενώ αποφεύγονται οι ανεπιθύμητες
ενέργειες από το καρδιοαγγειακό σύστημα (κλινική εκλεκτικότητα).
Έτσι, χορηγείται χωρίς να χρειάζεται τιτλοποίηση της δόσης της, με άμεση δραστικότητα
και ασφαλή χορήγηση σε ηλικιωμένους ασθενείς με συνοδά νοσήματα (σακχαρώδη διαβήτη,
καρδιο-αγγειακά, νευρολογικά νοσήματα κ.λπ.), όπως και σε ασθενείς που λαμβάνουν
αντιυπερτασική αγωγή[4].
Aν και δεν υπάρχουν δημοσιευμένες τυχαιοποιημένες συγκριτικές μελέτες που να
εκτιμούν την δράση των α1-αποκλειστών στη φυσική εξέλιξη της νόσου, η μετανάλυση
μελετών διάρκειας τουλάχιστον 6 μηνών με ταμσουλοσίνη έδειξε ότι, η οξεία επίσχεση
των ούρων και η ανάγκη χειρουργικής επέμβασης είναι παρόμοιες με αυτήν της φιναστερίδης.
Προκαταρκτικές μελέτες επίσης δείχνουν ελάττωση της μάζας του υπερτροφικού εξωστήρα
και αύξηση της απόπτωσης των λείων μυικών ινών του στρώματος του προστάτη μετά
από χορήγηση α1-αποκλειστών[5], αν και η ευεργετική αυτή δράση στη φυσική εξέλιξη
της νόσου χρειάζεται περαιτέρω μελέτη.
Eπιπρόσθετα, πρόσφατες κλινικές παρατηρήσεις με χορήγηση ταμσουλοσίνης σε ασθενείς
με LUTS και BPO έχουν δείξει ελάττωση του πάχους του εξωστήρα και ελάττωση της
μάζας του κυστικού τοιχώματος[6], ενώ άλλοι διαπιστώνουν μία in vivo δράση στις
αυξητικές παραμέτρους των προστατικών επιθηλίων, με ελάττωση της έκφρασης υποδοχέων
αυξητικών παραγόντων και με ταυτόχρονη αύξηση των παραγόντων απόπτωσης[7].
Aυτό αποτελεί ένα επιπρόσθετο στοιχείο σύμφωνα με το οποίο, η χορήγηση ενός
α1-αδρενεργικού ανταγωνιστή όπως η ταμσουλοσίνη, νωρίς στην εξελικτική διαδικασία
της νόσου, μπορεί να προλάβει τις αλλαγές του εξωστήρα και να παρεμβληθεί στη
φυσική εξέλιξη αυτής.
BIBΛIOΓPAΦIA
1. Jonler H, Riehman M, Bruskewitz RC: Benign prostatic hyperplasia. Current
pharmacological treatment. Drugs 1994; 47:66-81.
2. Mitchel MC, Schafers RF, Goepel M: a-blockers and lower urinary tract function:
more than smooth muscle relaxation? BJU Int 2000; 86(2):23-30.
3. De Mey C: a1-Blockers for BPH: Are there differences? Eur Urol 1999; 36(3):52-63.
4. Dunn CJ, Matheson A, Faulds DM: Tasmsulosin. A review of its pharmacology
and therapeutic efficacy in the management of lower urinary tract symptoms.
Drug Aging 2002; 19(2):135-161.
5. Mitchel MC, Goepel M: Lower urinary tract symptoms suggestive of benign prostatic
obstruction-WhatΥs the long-term effectiveness of medical therapies? Eur Urol
2001; 39(3):20-25.
6. Sironi D, Levorato C, Deiana G et al. The use of ultrasound estimated bladder
weight (UEBW) in evaluation of change in bladder hypertrophy during treatment
with an α1 blocker. Eur Urol 2000; 37(2):103(abs. 411).
7. Carbadilio J, Prieto A, Sanz M et al. Tamsulosin modulates the pattern of
growth factors in epithelial prostate cells from benign hyperplasia in patients.
BJU Int 2002 (2) Presented during the 26th Congress of the Societe Internationale
dΥ Urologie (SIU) Stockholm, 8-12 September 2002.
