ΤΟ
ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΓΙΑΝΝΙΤΣΩΝ
Τιμόθεος Τιμοθεάδης
Σύντομη ιστορική
αναδρομή:
Τα Γιαννιτσά, η πιο τουρκική πόλη της Μακεδονίας, ονομάζονταν από τους Τούρκους
Γενιτζέ Βαρδάρ ή Γενιτσά, ενώ οι σλαβόφωνοι τα έλεγαν Πάζαρ. Τα Γενιτσά μετενομάστηκαν
σε Γιαννιτσά στις 2 Μαρτίου 1926 (ΦΕΚ 97). Το μεταρρυθμιστικό διάταγμα "Χάτι
Χουμαγιούν" του 1856 της Οθωμανικής κυβερνήσεως δημιουργεί ευνοϊκές συνθήκες
για τη δράση των ξένων προπαγανδών στη Μακεδονία. Στα Γιαννιτσά αναπτύσσουν
έντονη δραστηριότητα κυρίως η Καθολική προπαγάνδα με το προσωπείο της Ουνίας
από το έτος 1862, και η Βουλγαρική ιδίως από το 1890, ενώ μικρότερη είναι η
Σερβική, Ρουμανική και Προτεσταντική προπαγάνδα. Όμως πιο επικίνδυνη υπήρξε
η Βουλγαρική προπαγάνδα,που οδήγησε τελικά στον ένοπλο Μακεδόνικο Αγώνα (1904-1908),
μία από από τις κύριες εστίες του οποίου ήταν η Λίμνη των Γιαννιτσών. Η Βουλγαρική
και η Ουνιτική προπαγάνδα συνεργάστηκαν την περίοδο τον Μακεδόνικου Αγώνα για
να βλάψουν την ελληνική προσπάθεια, απέτυχαν όμως γιατί δεν είχαν λαϊκά ερείσματα,
γιατί οι Γιαννιτσιώτες, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, έμειναν πιστοί στον Ελληνισμό
και την Ορθοδοξία. Ομως με το Συνταγΐκι (Χουριέτ) του Ιουλίου 1908 των Νεοτούρκων,
που μιλούσε για ισονομία και ισοπολιτεία όλων των πολιτών της Οθωμανικής αυτοκρατορίας,
αναθάρρησαν οι Εξαρχικοί (βουλγαρίζοντες) και οι Ουνίτες και προσπάθησαν να
συνεχίσουν το προσηλυτιστικό έργο τους. Έτσι οι μεν Εξαρχικοί κτίζουν το 1908
την εκκλησία Κυρίλλου και Μεθοδίου (είναι η σημερινή εκκλησία των Αγίων Κωνσταντίνου
και Ελένης), και οι Ουνίτες, επίσης το 1908, κτίζουν τριώροφο μεγάλο Μοναστικό
κτίριο (το λεγόμενο Γαλλικό Νοσοκομείο) με δαπάνες του Γαλλικού Καθολικού τάγματος
των Λαζαριστών Θεσσαλονίκης (που είχαν την έδρα τους στην μεγάλη Μονή των Λαζαριστών
στο Ζεϊτελνίκ Σταυρούπολης Θεσσαλονίκης, που το 1997 αναπαλαιώθηκε κι έγινε
Πολιτιστικό Κέντρο). Το Μοναστικό κτίριο των Ουνιτών στα Γιαννιτσά αργότερα
ονομαστηκε "Γαλλικό Νοσοκομείο" γιατί μέσα σ'αυτό οι Καθολικοί (Ουνίτες)
παρείχαν ιατρική περίθαλψη, λειτουργούσαν εξωτερικά ιατρεία χορηγώντας δωρεάν
φάρμακα, γίνονταν επίσης και μερικοί τοκετοί, το διηύθυναν οι αδελφές του ελέους
(καλόγριες) με επικεφαλής τον Λαζαριστή π. Μάζ, ενώ εργάστηκαν σ'αυτό κατά καιρούς
και Ιατροί των Γιαννιτσών (Θωμάς Μάγγος, Απόστολος Σιάρκας, Θεόδωρος Ζωγράφος).
Το λεγόμενο "Γαλλικό Νοσοκομείο" είναι το πρώτο Νοσοκομείο που λειτουργεί
στα Γιαννιτσά από το 1908, με το οποίο οι Καθολικοί (Ουνίτες) καίτοι έκαμναν
προσηλυτισμό, είχε αναμφίβολα μεγάλη προσφορά καθώς η πόλη εστερείτο Νοσοκομείου.
Τα Γιαννιτσά απελευθερώθηκαν από τον τουρκικό ζυγό στις 20 Οκτωβρίου 1912, οπότε
ανεχώρησαν οι περισσότεροι Τούρκοι, ενώ οι εναπομείναντες έφυγαν τα έτη 1923-1925
με την υπογραφή της συνθήκης της Λωζάνης του 1923. Ευθύς μετά την απελευθέρωση
ο Ελληνικός στρατός και η ελληνική κοινότητα της πόλης έκλεισαν την ουνιτική
εκκλησία και το ουνιτικό σχολείο, στα οποία γινόταν χρήση της βουλγαρικής γλώσσας
και ήταν εστίες βουλγαρικής προπαγάνδας. Η εκκλησία των Εξαρχικών Κύριλλος Μεθόδιος
μετονομάζεται σε εκκλησία των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, ενώ οι περισσότεροι
που παρασύρθηκαν από την βουλγαρική και ουνιτική προπαγάνδα επέστρεψαν μετανοιωμένοι
στην Ελληνική Ορθόδοξη εκκλησία.
Οι Λαζαριστές Θεσσαλονίκης, οι δημιουργοί και προστάτες της Ουνιτικής κοινότητας
Γιαννιτσών, ζήτησαν με παρέμβαση των Γαλλικών Αρχών Θεσσαλονίκης (γαλλικό Προξενείο
και στρατιωτικό διοικητή των συμμαχικών δυνάμεων) την επαναλειτουργία της εκκλησίας
τους. Τελικά ο Πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος δίδει εντολή στο Νομάρχη Πέλλης
να επιτρέψει να ξαναλειτουργήσει ο ουνιτικός ναός του αγίου Πέτρου στα Γιαννιτσά,
όχι όμως το ουνιτικό σχολείο, με τους σαφείς όρους ότι εφεξής, από 14 Μαΐου
1917, στον ουνιτικό ναό θα γίνεται χρήση μόνο της ελληνικής και γαλλικής γλώσσας
και όχι της βουλγαρικής. Ή Ουνιτική κοινότητα Γιαννιτσών, καίτοι ενισχηθηκε
με λίγες οικογένειες ελλήνων προσφύγων από τα Μάλγαρα Αν.Θράκης το 1924, εφεξής
και μέχρι σήμερα παραμένει μικρή με 300 περίπου άτομα, οι περισσότεροι από τους
οποίους έχουν κάνει μικτούς γάμους.
Το "Γαλλικό Νοσοκομείο" ή σχέτο "Γαλλικό" όπως το αποκαλούσαμε
μετατράπηκε σε πρόχειρο Νοσοκομείο με 50 κρεβάτια, και σ'αυτό νοσηλεύτηκαν τραυματίες
των Βαλκανικών πολέμων του 1912-1913, ιδίως μετά τη μάχη των Γιαννιτσών 1920
Οκτωβρίου 1912, αλλά και τραυματίες του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Επίσης τα νεκροταφεία
των Ουνιτών, πίσω από την εκκλησία τους, ονομάστηκαν "γαλλικά μνήματα",
γιατί σ'αυτά μετέφεραν και έθαψαν γάλλους στρατιώτες που σκοτώθηκαν στη μάχη
του Σκρά στις 18 Μαΐου 1918, στην οποία τα ελληνικά στρατεύματα επικουρούμενα
από γαλλικά εξετόπισαν τους Γερμανο-Βουλγάρους.
Στα Γιαννιτσά λειτούργησε Νοσοκομείο για πρώτη φορά το έτος 1925 σ'ένα τουρκικό
σχολείο της οδού Παπάγου, με Παθολογικό τμήμα μόνο. Το 1930 μεταφέρθηκε στο
λεγόμενο "Γαλλικό Νοσοκομείο" και λειτουργούσε με τις αδελφές του
ελέους των Ουνιτών. Το "Γαλλικό Νοσοκομείο" σταμάτησε να λειτουργεί
το 1938 και έκλεισε, οι δε λίγες αδελφές του ελέους ανεχωρησαν για τη Θεσσαλονίκη.
Στην κατοχή το Γυμνάσιο Γιαννιτσών μεταφέρθηκε στο "Γαλλικό Νοσοκομείο",
γιατί τα μαγαζιά του Δήμου (Καφενείο Μεγάλη Ελλάς, εκεί όπου είναι σήμερα το
Πρωτοδικείο, Αστυνομία και ΟΤΕ) στα οποία στεγαζόταν, επιτάχθηκαν από τα στρατεύματα
κατοχής. Το Γυμνάσιο Γιαννιτσών λειτούργησε στο "Γαλλικό Νοσοκομείο μέχρι
τα Χριστούγεννα του 1964, και τον Απρίλιο του 1979 κατεδαφίστηκε ως ερείπιο,
και στο οικόπεδο του κτίστηκαν κατοικίες.
Το Νοσοκομείο Γιαννιτσών, το έτος 1935, μεταστεγάστηκε στο Νεοκλασσικό διόρωφο
κτίριο της οδού Παύλου Μελά 2, ιδρυθέν το 1894 και ανήκον πρότερον εις τον ανταλλαγέντα
Μουσουλμάνον Εμίν Βέην. Το ακίνητο αυτό περιελθόν εις το Ελληνικόν Δημόσιον
στις 30.1.1923, παρεδόθη εις την Εθνικήν Τράπεζαν Ελλάδος (ΕΤΕ) την 3.1.1927
από το Κεντρικό Γραφείο Ανταλλαγής, και η ΕΤΕ το επώλησε στο Νοσοκομείο Γιαννιτσών
έναντι 500.000 δρχ. με το Συμβόλαιο υπ'αριθ.14603 /10.9.1938 του Συμβολαιογράφου
Εδέσσης Λουκά Κόκαλη. Επειδή όμως εις το Συμβόλαιον τούτο εσφαλμένως διετυπώθη
ότι το ακίνητο αυτό αγοράστηκε για λογαριασμό του Δημοσίου, ενώ το ορθόν είναι
για λογαριασμό του Κρατικού Νοσοκομείου, γιαυτό έγινε και δεύτερο Συμβόλαιο
αριθ.398/6.4.1961 από τον Συμβολαιογράφο Γιαννιτσών Αθανάσιο Ζωγράφον. Το Νοσοκομείο
Γιαννιτσών στεγάζεται στο διώροφο αυτό κτιριο της οδού Π. Μελά 2, από το έτος
1935 μέχρι το έτος 1982 με δύναμη 30 κρεβάτια.
Τον Οκτώβριο του 1985 μεταστεγάζεται σε πενταόρωφο νέο κτίριο της οδού Μπάφρας
10, δυνάμεως 100 κρεβατιών. Το νέο κτίριο του Νοοοκοκομείου Γιαννιτσών θεμελιώνεται
το έτος 1989, σε οικόπεδο 15 στρεμμάτων, δωρεά Αλεξάνδρας Αρβανίτη (Σεμερτζή),το
οποίο είναι έτοιμο και λειτούργησε το έτος 1993. :
Παραθέτω κατωτέρω στοιχεία του Νοσοκομείου Γιαννιτσών έτους 2002.
Προσωπικό: 383
Ιατροί ΕΣΥ: 56, Ειδικευόμενοι: 22
Επιστημονικό μη ιατρικό προσωπικό: 3
Νοσηλευτικό: ΤΕ Νοσηλευτριών: 60, ΤΕ Μαιών:16, ΔΕ Αδελφών. Νοσοκόμων: 60
ΥΕ (Βοηθοί θαλάμων, Μεταφορείς Ασθενών, Τραυματιοφορείς, Νοσοκόμοι): 27
Παραϊατρικό προσωπικό: ΤΕ 12, ΔΕ 21
Διοικητικό: ΠΕ 2, ΤΕ.3, ΔΕ 34
Τεχνικό προσωπικό: 22
Λοιπό προσωπικό ΥΕ: 36
Αριθμός ορόφων: 7 (Υπόγειο, ισόγειο, 1ος όροφος, Μεσοπάτωμα, 2ος όροφος, 3ος
όροφος και 4ος όροφος).
Τετραγωνικά μέτρα οικοπέδου Νοσοκομείου: 17.676
Συνολικός αριθμός τετραγωνικών μέτρων κτιριακής υποδομής: 13.446
Οι Ιατροί του Νοσοκομείου έχουν τακτική βιβλιογραφική ενημέρωση του ελληνικού
και ξένου Ιατρικού τύπου και Ιατρικές ημερίδες στις οποίες συμμετέχουν και οι
Ιατροί των Γιαννιτσών. Στην πόλη λειτουργεί επίσης "Ανοικτό Πανεπιστήμιο"
ανά 15ήμερο, το τρίτο των θεμάτων του οποίου είναι Ιατρικά θέματα.
Γεινκό Νοσοκομείο Γιαννιτσών
Ο Τιμόθεος Ι. Τιμοθεάδης ήταν Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών. Είχε σημαντική παρουσία στήν Ένωσή μας καί διετέλεσε καί Αντιπρόεδρός της (Θέματα Μαιευτικής - Γυναικολογίας 2004, 1, 93).
