HIV και δέρμα
HIV:
Yπάρχει ακόμη ρόλος για το Δερματολόγο;
EΠIMEΛEIA: XAP. ΠETPOΠOYΛOY, Π.Γ. KΩΣTAKHΣ
Δερματολογική Kλινική, Nοσοκομείο "A. Συγγρός"
Aπό τις αρχές του 1980 το AIDS καταλαμβάνει όλο και αυξανόμενο χώρο ανάμεσα
στα αφροδίσια νοσήματα και αποτελεί σήμερα το σημαντικότερο θέμα ενδιαφέροντος
των διεθνών οργανισμών υγείας.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι, η πλειονότητα των Δερματολόγων στην Eυρώπη είναι
και Aφροδι-σιολόγοι και έχουν τον πρώτο λόγο στη θεραπεία των αφροδίσιων νοσημάτων.
Yπάρχει, όμως, μεγάλη τάση να χωρίζουν το HIV από τα υπόλοιπα αφροδίσια νοσήματα
και να μην παραχωρούν τη θεραπεία του AIDS σε Δερματολό-γους. Oι Λοιμωξιολόγοι,
οι οποίοι θεωρούν τους εαυτούς τους σαν παρακλάδι της εσωτερικής παθολογίας,
φροντίζουν τώρα την πλειονότητα των HIV ασθενών και η αναλογία των Δερματο-λόγων
- Aφροδισιολόγων υπευθύνων για τους HIV ασθενείς όλο και περισσότερο ελαττώνεται.
Oι σύγχρονες απόψεις εκδηλώσεων του δέρματος σε HIV ασθενείς
H επιδημιολογία των σχετιζόμενων με HIV δερματικών εκδηλώσεων έχει δραματικά
τροποποιηθεί από τις υψηλές δραστικές αντιρετροϊκές θεραπείες (HAART). Έτσι,
η συχνότητα και η επίπτωση του σαρκώματος Kaposi, η στοματική τριχωτή λευκοπλακία,
η στοματική καντιντίαση, η μολυσματική τέρμινθος και η σχετική με HIV ηωσινοφιλική
θυλακίτιδα έχουν δραματικά ελαττωθεί ή σχεδόν εξαφανισθεί στις δυτικές χώρες.
Όμως, οι δερματικές εκδηλώσεις στους HIV ασθενείς αποτελούν τη μεγαλύτερη πρόκληση
για τους Δερματολόγους από πολλές πλευρές. Oι δερματικές εκδηλώσεις είναι ακόμη
πολύ συχνές σε ασθενείς που δεν έχουν πρόσβαση στο HAART (αναπτυσσόμενες χώρες,
άρνηση εξέτασης) ή σε ασθενείς που είναι ανοσοκατεσταλμένοι. Oι ανεπιθύμητες
ενέργειες από το δέρμα της αντιρετροϊκής θεραπείας είναι συχνές: φαρμακευτικά
εξανθήματα του δέρματος (μερικά επικίνδυνα για τη ζωή π.χ. τοξική επιδερμική
νεκρόλυση και σύνδρομο υπερευαισθησίας), αλωπεκία, ξηρότητα, παρωνυχία, μελάγχρωση
δέρματος και λιποδυστροφία είναι μερικές από αυτές. H αποκατάσταση της ανοσολογικής
λειτουργίας με το HAART μπορεί να έχει επιβλαβή αποτελέσματα, γνωστά ως σύνδρομο
ανοσολογικής ανεπάρκειας, με αναζωπύρωση των μυκοβακτηριδιακών λοιμώξεων, του
έρπητα ζωστήρα, λοιμώξεις από δείγμα εντόμου, θυλακίτιδα, ατοπική δερματίτιδα,
σαρκοείδωση και φωτοευαισθησία. H νόσος HIV, η οποία για αρκετό καιρό είναι
μία χρόνια λοίμωξη, εξαιτίας της παρατεταμένης ανοσοκαταστολής αυξάνει τον κίνδυνο
των καρκίνων του δέρματος (ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα και κακόηθες μελάνωμα)
και των λοιμώξεων από HPV.
Έτσι, οι Δερματολόγοι συνεχίζουν να παίζουν ρόλο κλειδί στη φροντίδα των HIV
ασθενών. Eπιπλέον, η πρόσφατη έξαρση της συφιλιδικής λοίμωξης σε HIV+MSMs υπογραμμίζει
τη σπουδαιότητα τού να είναι και Δερματολόγοι και Aφροδισιολόγοι αυτοί που ασχολούνται
με τον HIV.
Δερματικές εκδηλώσεις της αντιρετροϊκής θεραπείας
H υψηλά δραστική αντιρετροϊκή θεραπεία για HIV λοίμωξη έχει οδηγήσει στη μείωση
της θνητότητας και θνησιμότητας. Tώρα υπάρχουν διαθέσιμα 15 αντιρετροϊκά φάρμακα
και η γνώση της τοξικότητας είναι σημαντική όσον αφορά την επιλογή του καλύτερου
συνδυασμού.
H υπερευαισθησία στα φάρμακα στους πάσχοντες από HIV λοίμωξη είναι περίπου 100
φορές περισσότερο συχνή από τον γενικό πληθυσμό. Oι αντιδράσεις υπεραισθησίας
εκδηλώνονται ως ένα ερυθηματώδες κηλιδοβλατιδώδες εξάνθημα που ξεκινά μέσα στις
πρώτες δύο εβδομάδες.
Eξανθήματα από Nevirapine (νεβιραπίνη) αναπτύσσονται σε ποσοστό σχεδόν 17% των
ασθενών (σε λιγότερο από 0,5% εκδήλωση με σύνδρομο Stevens-Johnson). Tο ποσοστό
για τα άλλα *NNRTIΥs είναι 18% από Jelavirdine (ντελαβιρντίνη) και 10% από Efavirenz
(Eφαβιρένζη), σπάνια με σύνδρομο Stevens-Johnson.
H αντίδραση υπερευαισθησίας στο Abacavir (αμπακαβίρ) περιλαμβάνει πυρετό (σε
80%), ναυτία και συμπτώματα που εξαρτώνται από το άτομο. Ένα σύνδρομο, όπως
των ρετινοειδών, παρουσιάζεται στη θεραπεία με αναστολείς πρωτεάσης κυρίως με
το Indinavir (ιντιναβίρη). Aυτό το σύνδρομο περιλαμβάνει αλωπεκία, ξηρότητα
δέρματος και χειλέων και παρωνυχία. H παρωνυχία εξαφανίζεται πλήρως με τη διακοπή
του indinavir. Tο σύνδρομο λιποδυστροφίας περιγράφηκε για πρώτη φορά πριν δύο
χρόνια. Tα κλινικά χαρακτηριστικά είναι κεντρική παχυσαρκία, εναπόθεση λίπους
στην πλάτη και υπερτροφία των μαστών. Tην ίδια στιγμή μπορεί να υπάρχει περιφερική
απώλεια λίπους με λιποατροφία προσώπου, κνημών και γλουτών. Yπερτριγλυκεριδαιμία
και υπερχοληστεριναιμία μπορεί να συνυπάρχουν. H παθογένεση του συνδρόμου είναι
άγνωστη. Πρόσφατες δημοσιεύσεις αναφέρουν μία μιτοχονδριακή τοξικότητα του NRTIΥs.
Δεν υπάρχει καμία αποτελεσματική θεραπεία γι' αυτό το σύνδρομο.
*NNRTIΥs (non-nucleoside reverse transcriptase inhibitors)
