Παναγιώτης Παμπούκης.
Πρωτοπόρος Μικροβιολόγος Ιδρυτής
του Λυσσιατρείου.
Του Λ. Βλαδίμηρου.
Γ. Φραγκάκης
Πρόλογος:Σ. Μαρκέτου
Η Μαιευτική Γυναικολογία ευτύχησε σαν ειδικότητα να διαθέτει ιατρούς οι οποίοι, εκτός από την επιστημονική τους κατάρτιση στην ειδικότητά μας, διέθεταν και μια ευρύτερη παιδεία, η οποία τους οδήγησε να ασχοληθούν με την Ιστορία της Ιατρικής. Ενδεικτικά αναφέρω τον Σ. Ζερβό, τον Τ. Ανδριανάκο, τον Ν. Λούρο και από τους συγχρόνους τους Καθηγητές Μανταλενάκη και Παπανικολάου.
Η παράδοση, ευτυχώς, συνεχίζεται και ο συνάδελφος Λάζαρος Βλαδίμηρος με το τρίτο βιβλίο του μας προσφέρει μια πτυχή της Ελληνικής Ιατρικής που είναι ουσιαστικά άγνωστη στους περισσότερους. Όταν παίρνεις στα χέρια σου τη μονογραφία του Λ. Βλαδίμηρου, στην αρχή απορείς τι ήταν αυτό που τον οδήγησε να ασχοληθεί με τον Παμπούκη. Διαβάζοντας όμως το βιβλίο διαπιστώνεις ότι ο Π. Παμπούκης (1858-1956) ήταν μαθητής του Παστέρ, ίδρυσε το πρώτο ιδιωτικό μικροβιολογικό εργαστήριο και το 1896 ίδρυσε το Λυσσιατρείο στην οδό Πατησίων, όταν ο Παστέρ ίδρυσε το πρώτο στον κόσμο λυσσιατρείο στο Παρίσι το 1886.
Εκτός όμως από το αντιλυσσικό εμβόλιο, είναι ο πρώτος που παρασκεύασε αντιδιφθεριτικό ορό στην Ελλάδα και με την ίδρυση της «Ελληνικής Αντιφθισικής Εταιρείας» προσέφερε ουσιαστικά στον αντιφυματικό αγώνα. O Παμπούκης, δουλεύοντας ως ιδιώτης ιατρός, μετέφερε στην Ελλάδα τη σύγχρονη για την εποχή του ιατρική γνώση εργαζόμενος πολλές φορές αφιλοκερδώς.
O Βλαδίμηρος έγραψε μια βιογραφία η οποία διαβάζεται σαν μυθιστόρημα, έχοντας μελετήσει τεράστιο όγκο δυσεύρετων βιβλίων και μελετών. Ευφυώς τοποθέτησε τις 185 βιβλιογραφικές παραπομπές του στο κάτω μέρος της σελίδας, ώστε να μην διακόπτεται η ανάγνωση.
O αναγνώστης διαπιστώνει ότι πολλές φορές ακόμη και σήμερα υπάρχουν αντιδράσεις στην πρόοδο από το κατεστημένο ή προσωπικές αντιπάθειες και αναχρονιστικές αντιλήψεις, επιβεβαιώνοντας το απόφθεγμα του Μπενεντέτο Κρότσε ότι «κάθε Ιστορία είναι σύγχρονη».
Ίσως η μόνη έλλειψη του βιβλίου είναι ότι η μονογραφία αναφέρεται αυστηρά και μόνο στο επιστημονικό έργο του Παμπούκη και λείπει οποιαδήποτε αναφορά στην προσωπική ζωή του. Αυτό όμως αποτελεί προσωπική επιλογή του συγγραφέα, γιατί θα μπορούσε να έχει πάρει πληροφορίες από τον εγγονό του.
Βιβλία σαν κι αυτό δεν γράφονται αν ο συγγραφέας τους δεν διαθέτει μεράκι για την έρευνα. Ήδη ο Βλαδίμηρος με τα δύο προηγούμενα βιβλία του «Ιατρική και Διαφήμιση στην Ελλάδα» και «το Υγειονομικό στον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897», αλλά και από τις άλλες μελέτες του που αφορούν την Ιστορία της Ιατρικής έχει αποδείξει ότι το διαθέτει.
Η γνώση της εξέλιξης της Ιατρικής στην Ελλάδα, όπως και η επίγνωση των δυσκολιών που συνάντησαν οι πρωτοπόροι, πιστεύω ότι είναι αναγκαία, γιατί όπως είπε και ο σύγχρονος του Παμπούκη Ισπανός φιλόσοφος George Santayana (1863-1952): «Αυτοί που δεν θυμούνται το παρελθόν είναι καταδικασμένοι να το επαναλαμβάνουν».
Το βιβλίο είναι εκτός εμπορίου.
Θα το προσφέρει σε ιατρούς η ELPEN.
Γ. ΦΡΑΓΚΑΚΗΣ
