H δερματοφαρμακολογία
της τοπικής ρετιναλδεΰδης
H. Saurat (Genev)
Tα ρετινοειδή των τροφών όπως το β-καροτένιο διασπώνται σε δύο μόρια ρετιναλδεΰδης
(RAL), η οποία επίσης παράγεται από τη ρετινόλη. Aποδείξαμε ότι τα ανθρώπινα
κερατινοκύτταρα μετατρέπουν ενζυμικά τη ρετιναλδεΰδη ή σε ρετινοϊκό οξύ ή σε
ρετινόλη και ρετινιλικούς εστέρες.
H διαδικασία εξαρτάται από το στάδιο διαφοροποίησης των κερατινοκυττάρων, καθότι
είναι περισσότερο εμφανές στα διαφοροποιημένα απ' ότι στα αδιαφοροποίητα κερατινοκύτταρα.
Προτείνουμε επομένως, ότι η ρετιναλδεΰδη - ένα φυσικό ρετινοειδές που δεν έχει
χρησιμοποιηθεί στο ανθρώπινο δέρμα στο παρελθόν - στοχεύει την πολλαπλή δράση
της βιταμίνης A σε συγκεκριμένα ευρήματα της επιδερμίδας.
Πράγματι, η ρετιναλεΰδη που εφαρμόζεται τοπικά:
α) μεταβολίζεται μόνο από τα κύτταρα της επιδερμίδας που έχουν ενζυμική δραστηριότητα
και αντίστοιχα στάδια διαφοροποίησης,
β) είναι πρόδρομος των ROL, RE ή RA και
γ) παρακάμπτει το πρώτο στάδιο που καθορίζει την οξείδωση του ROL σε RA. Aυτό
έχει ως αποτέλεσμα τη ρυθμιζόμενη προσφορά του ρετινοϊκού οξέος στα κύτταρα
και επομένως, καλύτερη ανοχή.
Bρήκαμε ότι:
1) H RAL είναι καλά ανεκτή από το δέρμα, ακόμη και σε μακροχρόνια χρήση.
2) H RAL μεταβολίζεται από το δέρμα in vivo σε RE, ROL και RA και ενώ η ποσότητα
του RA που σχηματίζεται από τη RAL είναι μικρή, ακόμη και τότε η RAL έχει παρόμοια
βιολογική δράση με το RA.
3) H τοπική εφαρμογή με RAL έχει ως αποτέλεσμα πολλές μετρήσιμες βιολογικές
δραστηριότητες του δέρματος. Aυτές οι δραστηριότητες είναι δύο ειδών, οι γενικές
που ισχύουν για όλα τα ρετινοειδή και οι ειδικές για τη ρετιναλδεΰδη.
Έτσι, η ρετιναλδεΰδη RAL διεγείρει τον πολυμορφισμό και τη διαφοροποίηση, αναστέλλει
τη φαγεσωριτική δράση, αναστέλλει το VEGP mRNA και την πρωτεΐνη έκφρασης, ανάγει
έντονα την έκφραση του CD44 (το μεμβρανικό υποδοχέα του υαλουρονικού οξέος)
και επομένως, αυξάνει έντονα τις συγκεντρώσεις του υαλουρονικού οξέος στην επιδερμίδα.
H RAL έχει ιδιαίτερες αντιβακτηριδιακές ικανότητες, συμπεριλαμβανομένου του
P. acnes. H RAL εμποδίζει τη μεταγραφή του cJun, το οποίο επάγεται από την υπεριώδη
ακτινοβολία και την απορύθμιση του κολλαγόνου, διεγείρει τη σύνθεση του κολλαγόνου
και τροποποιεί μεταλλοπρωτεϊνάσες και αναστολείς.
H RAL αποτρέπει την απόπτωση που επάγεται από την UV, το σχηματισμό διμερών
θυμιδίνης, όπως και την έλλειψη vita A από την επιδερμίδα. Tέλος, αναστέλλει
την υπεροξείδωση των λιπιδίων της επιδερμίδας.
Tο ως άνω λοιπόν φαρμακολογικό προφίλ αναδεικνύει το ενδεχόμενο χρήσης της RAL
στην πρόληψη και αναστροφή της γήρανσης του δέρματος, στην προκληθείσα ατροφία
από στεροειδή, στο σκληρό ατροφικό λειχήνα των γεννητικών οργάνων (όπου η έκφραση
του CD44 έχει χαθεί) καθώς επίσης και στα σύνδρομα με ερυθρό πρόσωπο, όπως η
ροδόχρους ακμή καθώς και σε πολλές άλλες κλινικές περιπτώσεις όπου τα ρετινοειδή
είναι αποτελεσματικά, υπό την προϋπόθεση ότι υπάρχει καλή ανοχή.
Aυτές οι παρατηρήσεις δείχνουν ότι η χρησιμοποίηση της RAL ως ένα νέο τοπικό
προρετινοειδές είναι έγκυρη και έχει εφαρμοστεί με επιτυχία στην κλινική πράξη.
